Home / Welbevinden in het nieuwkomersonderwijs / Vanuit een ondersteunend beleid werken aan welbevinden (PO) / Schoolbrede en integrale aanpak (PO)

Schoolbrede en integrale aanpak welbevinden

School speelt bij het werken aan welbevinden een belangrijke rol. Leerlingen brengen er immers een groot deel van hun tijd door. Leren lukt het beste als je je goed voelt, en omgekeerd helpt goed onderwijs leerlingen om beter in hun vel te zitten. Door van school een veilige plek te maken waar leerlingen zich thuis voelen, kan het risico op het ontstaan van mentale klachten worden verkleind en kunnen zij zich ook op sociaal-emotioneel vlak goed ontwikkelen. Welbevinden op school is dus belangrijk voor alle leerlingen maar juist ook voor leerlingen die opgroeien in ongunstige omstandigheden. Problemen in de thuissituatie kunnen namelijk zorgen voor mentale klachten en de ontwikkeling van sociaal- emotionele vaardigheden verhinderen.

Scholen zetten nu vaak in op losse (beleids)maatregelen en/of interventies om het welbevinden van hun leerlingen te beïnvloeden. Hierbij kun je denken aan een interventie of een lessenserie ter bevordering van de sociaal emotionele ontwikkeling wat in individuele klassen wordt toegepast. Soms worden dergelijke programma’s en maatregelen pas toegepast als er al problemen zijn. Internationaal onderzoek en de praktijk wijzen uit dat betere resultaten op leerlingniveau worden bereikt wanneer er een plan ligt voor de lange termijn met draagvlak op alle niveaus in en om de school. De kracht hiervan is dat het op termijn problemen voorkomt en inzet op het verbeteren van het welbevinden van álle leerlingen. Deze inzet op alle niveaus van de school wordt ook wel schoolbreed en integraal werken aan welbevinden genoemd.

Een schoolbrede aanpak is een integrale aanpak waarbij initiatieven, acties en maatregelen samen zorgen voor een kwalitatief goede schoolomgeving. De verschillende typen activiteiten en interventies in en om jouw school vinden op meerdere niveaus plaats en zijn ingebed in een breed gedragen beleid. De verschillende elementen worden niet los van elkaar ingezet, maar versterken elkaar juist.

Voor iedere school anders

Wat jouw leerlingen en schoolpersoneel nodig hebben hangt onder andere samen met de achtergrond van jullie leerlingen, de school en het personeel. Welbevinden vraagt op iedere school om een combinatie van:

  • visie en bewustwording
  • educatie voor leerlingen (op mentaal, emotioneel, gedragsmatig en sociaal vlak)
  • signalering en beleid
  • samenwerking met de omgeving, zoals op de eerste plaats ouders en verzorgers

 Gezamenlijke verantwoordelijkheid en randvoorwaarden

Kenmerkend voor integraal werken aan welbevinden is dat de verantwoordelijkheid voor het welbevinden van leerlingen niet bij één partij is belegd. De school werkt samen met de omgeving van de leerling, zoals ouders/verzorgers, onderwijsprofessionals, zorg- en ondersteuningspartners en beleidsmakers.

De volgende randvoorwaarden vormen de basis van een integrale aanpak voor welbevinden:

  • De aanwezigheid van lange termijn visie op welbevinden en ondersteunend beleid waar iedereen op school zich mee verbonden voelt.
  • Er is een veilig en inclusief schoolklimaat: school is een veilige plek.
  • Er ligt een plan voor monitoring en signalering en is er een passend aanbod zodra een leerling vast loopt.
  • De meningsvorming en inspraak van leerlingen zelf wordt gestimuleerd.
  • Er is aandacht voor het welbevinden van leraren en ondersteunend personeel en ruimte voor
  • De school werkt samen met de thuisomgeving van leerlingen, en zorg- en ondersteuningspartners in de wijk

Vanuit een integrale aanpak werken aan welbevinden op school levert niet alleen voordelen op voor leerlingen, maar ook voor onderwijsprofessionals. Voorbeelden van voordelen voor onderwijsprofessionals zijn: verbeterd welbevinden, een afname van stress en verzuim en een verhoogd vertrouwen in eigen kunnen.

Wat kun je doen?

Stappenplan: in 7 stappen komen tot een schoolbrede en integrale aanpak

De volgende zeven stappen zijn van belang om aan de basis te organiseren dat de integrale welbevinden aanpak blijvend geïmplementeerd kan worden op een school:

  1. Een kernteam samenstellen
  2. De huidige situatie met betrekking tot jullie welbevinden aanpak in beeld brengen
  3. Visie op welbevinden herijken of ontwikkelen
  4. Doelen vaststellen voor de korte en lange termijn
  5. Maak een plan
  6. Het organiseren en realiseren van activiteiten
  7. Kijk terug en blik vooruit

Lees via het stappenplan meer over hoe je praktisch met deze stappen aan de slag gaat.

Stand van zaken en visie op welbevinden

Je kan beginnen met het in kaart brengen van de stand van zaken rond welbevinden in de school. Een kerngroepje Welbevinden vult bijvoorbeeld Checklist Welbevinden voor scholen met nieuwkomers in. Dit geeft een indruk van de sterke punten en aandachtspunten en geeft richting aan wat er moet gebeuren in en rond de school. Ook is het belangrijk om te werken vanuit een visie op welbevinden, die aansluit bij jullie school en de context van de school, dit kan bijvoorbeeld met behulp van de tool ‘herijk of ontwikkel een visie op welbevinden’. De visie geeft het ‘waarom’ bij de invulling van ‘welbevinden op school’.

Vanzelfsprekend zijn er vele manieren om te werken versterken van welbevinden van leerlingen en personeel. Bij ‘meer informatie’ staan verwijzingen naar organisaties die zich bezig houden met welbevinden en (nieuwkomers)onderwijs. Zo is de website van LOWAN veel informatie onder andere te vinden van het ondersteunen van leerlingen en docenten, ondersteuningsstructuur en ouderparticipatie, tot professionalisering van schoolteams.

Materialen

Meer informatie

Bronnen

Naar boven