Moeders voor elkaar

‘Wij, Moeders voor elkaar’ is een van de groepen in Overvecht voor moeders met jonge kinderen. Elke week komen ze bij elkaar en krijgen ze informatie van medewerkers van buurtteams, Jeugd Gezondheidzorg (JGZ) en welzijnsorganisatie Dock over bijvoorbeeld opgroeien en opvoeden. Maar ze wisselen zelf ook ervaringen met elkaar uit. Deze moeders bepalen zelf waar ze het over hebben en medewerkers van bovengenoemde organisaties kijken waar ze ouders bij kunnen faciliteren of ondersteunen.

Er zijn verschillende groepen voor moeders met baby’s en/of jonge kinderen, want de behoeften van de moeders lopen uiteen, zegt Margarita Schrijver van Jeugdgezondheidszorg Utrecht en begeleider van moeder-babygroepen in Overvecht. “De één is net in Nederland en is blij met een kop thee en gezelligheid. Een ander wil de taal graag leren of praten over opvoeding, opleiding of werk. Eén ding hebben ze gemeen: alle moeders willen, naast dat ze het beste willen voor hun kinderen, zich ontwikkelen. Door meer zelfvertrouwen te krijgen, willen ze verder komen.” Deelname aan en inzet in de groepen kunnen daarin een positieve rol spelen.

Eldrika: “Ik werd overvraagd door instanties”

Eldrika Frans (42) woont samen met haar dochter (9) in de Utrechtse wijk Overvecht. Ze ondervond zelf hoe kwetsbaar je situatie kan zijn als alleenstaande ouder. Haar dochter zat net op een basisschool voor speciaal onderwijs. Eldrika was begonnen aan het laatste trimester van de opleiding tot helpende toen ze tijdens een ongeluk haar knie brak. Ze moest acht weken naar een zorghotel en daarna maanden revalideren. Haar dochter verbleef al die tijd in een pleeggezin.

Door deze ervaring besloot Eldrika zich als vrijwilliger in te zetten voor moeders in een kwetsbare situatie. Ze hielp mee bij het oprichten van de groep “Moeders voor elkaar” in Overvecht. “Ik wilde alleenstaande moeders informeren en adviseren over de mogelijkheden als ze in een kwetsbare situatie terechtkomen, zoals bij mij het geval was.” Tegelijkertijd doet Eldrika met dit vrijwilligerswerk ervaring op die ze straks kan meenemen naar een betaalde baan als sociaal werker, want dat is haar doel.

Gehoord worden

Voor Margarita betekent samenwerken met de mensen in de wijk een mooie stap voorwaarts. “Voorheen werd er vaak over hen gesproken, maar binnen de coalitie Kansrijke start Utrecht zijn we nu meer met elkaar in gesprek.” Zij ziet in de wijk het aantal partijen dat ook zo werkt, groeien. “Ouders delen hun verhaal ook met beleidsmakers. De vragen, zaken waar ouders tegenaan lopen, behoeften en passende oplossingen worden daardoor duidelijker. Voor ouders is het belangrijk dat zij gehoord en gezien worden als persoon en niet als inwoner van Overvecht waar ‘armoede en ellende’ heerst.”

Spiegelgesprek

Samenwerking met de mensen om wie het gaat, is onontbeerlijk, zegt Hannie Kuiken, adviseur Gezondheid Gezond Rondkomen | Kansrijke Start bij de gemeente Utrecht. “Het heeft geen zin om van achter je bureau allerlei oplossingen voor problemen te bedenken die niet aansluiten bij (aanstaande) ouders en waaraan geen behoefte is.”

Een van de stappen tot samenwerking met mensen in de wijk was het organiseren van de spiegelgesprekken door de gemeente Utrecht. Met (aanstaande) ouders in gesprek over onder andere het thema armoede waarbij professionals en beleidsmakers in een kring daarbuiten luisterden. Hannie: “Armoede is vaak niet alleen een financieel probleem, maar een opeenstapeling van problemen, zoals slechte huisvesting, veel stress door geldzorgen en weinig steun uit de omgeving. Langdurige chronische stress heeft negatieve gevolgen voor (aanstaande) ouders en invloed op hun kinderen.” Ervaringsdeskundigen zoals Eldrika Frans vertelden hun verhaal. “Ik wilde de professionals bij het spiegelgesprek de mens laten zien achter het dossier.”

Perspectief

Naar aanleiding van het spiegelgesprek over armoede is samen met ervaringsdeskundigen in Utrecht een Kansrijke Start bijeenkomst “Praten over geldzorgen” georganiseerd voor professionals en (aanstaande) ouders/ervaringsdeskundigen. Uit deze bijeenkomst blijkt dat praten over geldzorgen en werken aan eigen ontwikkeling heel belangrijk is voor (aanstaande) ouders, zegt Hannie. “Wat ik hoor van moeders met een laag inkomen, die thuis de zorg hebben voor jonge kinderen is dat zij moeilijk tijd kunnen vinden om na te denken over hun toekomst. Moeders geven aan graag te willen werken aan hun kansen en dat zij hierbij het meest geholpen zijn met het meest geholpen met kinderopvang.”

Moeders vertelden dat investeren in je eigen ontwikkeling gelukkig maakt; door eerst de taal te leren en te onderzoeken waar je kwaliteiten liggen om vervolgens een passende opleiding richting betaald werk te doen. Hannie hoorde van ouders met ervaring dat ontwikkeling goed is voor hun zelfvertrouwen en dat straalt uit naar je gezin. “Ook voor taal- en sociale vaardigheden van kinderen is het goed om op jonge leeftijd in een andere omgeving te zijn en met leeftijdsgenootjes te spelen”, vindt moeder en ervaringsdeskundige Amel Aklouche.

Amel: “sociale steun helpt”

Actief in de wijk en de stad is Amel, moeder van drie kinderen. Zij heeft zelf ervaren wat armoede doet. In 2013 kwam ze van Algerije naar Nederland. In Algerije studeerde ze literatuur. In Nederland werkte ze als docent Arabische taal aan de Volksuniversiteit. Ze stopte toen ze kinderen kreeg. Haar man heeft altijd fulltime gewerkt, maar door gezondheidsklachten heeft hij sinds 2020 geen werk meer. Amel kwam wel eens in het buurthuis in de wijk Lombok. Door haar ervaring helpt Amel aanstaande moeders die de Nederlandse taal nog niet beheersen.

Waardering

In de samenwerking tussen professional en ervaringsdeskundige is gelijkwaardigheid belangrijk, aldus Margarita. “Als professional ben ik niet de alleswetende. Ik kan net zoveel van hen leren als zij van mij. Het is belangrijk dat ze dat weten en voelen. Dat ze gezien en gehoord worden, draagt bij aan een goede samenwerking. Laat waardering blijken. Dat kan in de vorm van een vrijwilligersvergoeding, maar ook in steun en hulp bij problemen. Je moet hart hebben voor deze ouders.”

Die waardering ervaarde Eldrika toen ze zich niet voor de opleiding sociaal werk kon aanmelden en er helemaal door heen zat. “Ik had iemand om mee te bellen en die dacht belangeloos met mij mee. Deze professional gaf mij meteen een andere opleiding door en toen lukte het wel. Hierdoor kon ik toch met een opleiding starten en aan mijn toekomstdroom werken. Waardering gaat niet altijd om geld, maar om de bereidwilligheid van de ander om te helpen.” Volgens Amel gaat het erom dat je zonder vooroordelen als mens wordt gewaardeerd en niet als tool wordt gebruikt.

Structureel samenwerken met ouders

Amel en Eldrika maken vanuit hun ervaringen inzichtelijk hoe de praktijk werkt en waar je tegenaan loopt als je bijvoorbeeld de taal niet goed beheerst, weinig te besteden hebt en/of wil werken aan je toekomst. In Overvecht werkt Eldrika regelmatig samen met wijkorganisaties en brengt zij haar perspectief als ervaringsdeskundige in tijdens overleggen over actuele vraagstukken. Via Hannie draagt Amel vanuit haar ervaringskennis binnenkort bij aan een stedelijke zorgbijeenkomst. “Daarnaast zijn we samen met ouders aan het onderzoeken wat er beter kan voor een eerste stap naar kansen en hoe we dit in de wijk kunnen aanpakken”, aldus Hannie.

Vragen?

Heb je vragen over het ‘samenwerken met de mensen om wie het gaat’? Neem contact op via kansrijkestartutrecht.nl of met opgroeien@utrecht.nl.