Praktijkvoorbeeld Kansrijke Start
Utrecht in gesprek over een kansrijke start
Steeds meer gemeenten en regio’s gaan aan de slag met het thema Kansrijke Start, zo ook de regio Utrecht. Daar is een regionale werkgroep Kansrijke Start opgezet. De centrale vraag is: ‘Hoe maak je in de eerste duizend dagen een positief verschil voor ouder en kind?’. Om deze vraag te beantwoorden, organiseerde de werkgroep een serie gesprekken met (aanstaande) moeders, professionals, vrijwilligers, ambtenaren en experts in de regio Utrecht.
Interviews met (aanstaande) moeders
In de werkgroep Kansrijke Start zijn de GGD regio Utrecht (GGDrU), de gemeente Utrecht en Raedelijn vertegenwoordigd. Hierdoor heeft de werkgroep een breed netwerk onder professionals, ambtenaren, experts, maar ook onder (aanstaande) moeders. Via hen zijn deelnemers voor de interviews geworven. Moeders werden benaderd via verloskundigen, kraamzorg en de Jeugdgezondheidzorg (JGZ). Zij legden het eerste contact, waarna de moeders benaderd werden door de interviewer vanuit de werkgroep. De meeste vrouwen waren enthousiast en wilden meedoen. Er is met name geprobeerd om alleenstaande moeders en moeders in een kwetsbare situatie te bereiken.
Doel van de interviews
In totaal zijn er 40 interviews afgenomen, waarvan 14 met de moeders zelf. Er werden vragen gesteld, zoals; ‘hoe gaat het met je?’, ‘waar ben je trots op?’, ‘wat vind je belangrijk als ouder’, ‘waar lig je ’s nachts wakker van’ en ‘met welke professionals heb je contact?’. In deze gesprekken stonden twee doelen centraal:
1) Achterhalen wat de belangrijkste uitdagingen zijn rondom Kansrijke Start vanuit de ervaring van moeders in een kwetsbare situatie, professionals en stakeholders.
2) De urgentie vergroten hoe belangrijk de eerste 1000 dagen voor een kind zijn en zowel de moeders als professionals in beweging brengen om ook echt iets te doen.
Resultaten van de interviews
Uit de analyses kwamen 10 verschillende thema’s naar voren, bijvoorbeeld: ontmoeten van andere (aanstaande) ouders, een band opbouwen met mijn kind, voorbereiding op het moederschap en de bevalling. Aan de hand van deze thema’s zijn inzichten opgedaan rondom het belang van vertrouwen in eigen kracht, de rol van schaamte en vertrouwen, wat moeders echt nodig hebben, het echt centraal stellen van ouders en kind en de vraag hoe werk je als professionals samen? Al deze thema’s en inzichten zijn gebundeld in de brochure Kansrijke Start.
Organiseren van activiteiten
Aan de hand van deze inzichten is er een werkbijeenkomst georganiseerd over de eerste 1000 dagen om samen met professionals te werken aan een Kansrijke Start in de regio Utrecht. Tijdens deze werkbijeenkomst zijn er per inzicht twee vragen geformuleerd:
1) ‘wat kan jij morgen anders doen als professional?’
2) ‘wat kunnen we samen anders doen?’
Deze vragen zijn in groepjes besproken. Uit de actiepunten, die uit de werkbijeenkomst naar voren kwamen, worden pilots gemaakt: experimenten en acties waarvan we kunnen leren en weer verder ontwikkelen. Zo is er een werkgroep ‘Veilig gehecht’ waar men expertise deelt. Ook zijn er verschillende netwerken rondom Kansrijke Start en de geboortezorg. Deze netwerken worden nu ook uitgerold in meerdere wijken van de regio Utrecht.
Tips
- Ga ook in gesprek met jonge vaders! In Utrecht is dat niet gelukt, maar hier liggen nog kansen. Er wordt gekeken hoe het perspectief van vaders alsnog in beeld kan worden gebracht.
- Gebruik de uitkomsten van gesprekken om professionals met elkaar in contact te brengen. Dat kan weer tot een betere samenwerking leiden binnen de geboortezorg.
- Ga aan de slag. Wacht niet met ‘doen’ tot je een perfect plan hebt opgesteld. Juist door te doen, leer je en stuur je bij.
- Evalueer tijdens het project steeds hoe het gaat en stuur bij waar nodig. Het bleek bijvoorbeeld dat de werkgroep geen artsen in ziekenhuizen had gesproken, terwijl dit wel nodig is. Daarom zijn deze gesprekken alsnog gepland.
Contact
Eline Dekker is senior beleidsadviseur van de gemeente Utrecht. Heb je meer vragen over het project? Dan kun je haar een mail sturen.
Meer voorbeelden Kansrijke Start
Gemeente Smallingerland I – Een zorgpad helpt bij een gezonde start in Smallingerland
Gemeente Den Haag – Haagse kansrijke start: meer kinderen met een goede start
Gemeente Groningen – Een kansrijke start voor alle Groningse kinderen
Gemeente Schiedam – Schiedam gaat voor een gezonde start!
Gemeente Heerlen – Jonge Ouders Project in Heerlen
Gemeente Tilburg – Inwoners vormen de sociale agenda in Tilburg
Gemeente Nijmegen – Gezonde start in Nijmegen
Gemeente Smallingerland II – Zorgpad Smallingerland: van papier naar praktijk
Gemeente Utrecht – Utrecht in gesprek over een kansrijke start
Gemeente Doesburg – Meer zicht op kwetsbare zwangeren in Doesburg
Gemeenten Aalten, Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk – Kwetsbare zwangeren eerder in beeld in Achterhoekse gemeenten
Gemeente Dordrecht – Kansrijk van start in Dordrecht
Regio IJmond – Praktijkvoorbeeld animaties IJmond
Gemeente Geldrop-Mierlo – Gezond Zwanger Worden in Zuidoost-Brabant
SPUK-regeling
De SPUK-regeling maakt het voor gemeenten mogelijk stevig in te zetten op preventie. De SPUK-regeling bundelt geldstromen die zich richten op het stimuleren van gezondheid, sport en bewegen, preventie en het versterken van de sociale basis. Daarmee geeft de SPUK-regeling vorm aan de afspraken die zijn gemaakt in het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Beide akkoorden vragen extra aandacht voor het terugdringen van vermijdbare gezondheidsachterstanden bij kwetsbare groepen.