Studenten Farmacie over de terugvraagmethode

‘Ik heb een medicatiefout voorkomen’

“Deze man had een afwezige houding. Dat zorgde ervoor dat ik de terugvraagmethode toepaste en vroeg: kunt u mij vertellen wanneer u de tabletten gaat gebruiken? Ik ben student en wil graag weten of ik de informatie duidelijk heb uitgelegd. Zijn antwoord klopte niet.” Carlijn van der Velde is (24) zesdejaars student Farmacie aan de Rijksuniversiteit Groningen (RuG). Tijdens haar stage bracht ze de terugvraagmethode in de praktijk.

Carlijn ziet door haar positieve ervaring zeker het belang van de terugvraagmethode. Toch vindt ze het soms lastig om toe te passen, omdat ze bang is om belerend over te komen. Nanda Boekhoudt is docent van Carlijn en herkent deze reactie. “Veel studenten worstelen hiermee. Ik geef ze dan als tip om het bij zichzelf te houden, zoals Carlijn ook goed heeft gedaan in het voorbeeld dat ze geeft. Als je je studie hebt afgerond, kun je dit blijven doen door bijvoorbeeld te zeggen: “Ik vind het belangrijk om te weten of ik het duidelijk heb verteld.”

Uit de universitaire bubbel

Nanda behandelt tijdens het vak Patiëntenzorg en Communicatie in het derde jaar van de master (of het zesde jaar van de opleiding Farmacie) verschillende gesprekstechnieken waaronder de terugvraagmethode. “Studenten zitten vaak  in hun eigen universitaire bubbel en denken dat iedereen op hun niveau functioneert. Door de terugvraagmethode worden ze wakker geschud. Ik zie het zo dat je als apotheker een hele gereedschapskist met gesprekstechnieken tot je beschikking hebt. De terugvraagmethode is één van de gereedschappen die je kunt gebruiken.”

Mayon Jousma (24) is zesdejaars student en zet de terugvraagmethode ook soms in. “Ik ga niet een gesprek in met het voornemen om te gaan terugvragen. Het moet natuurlijk aanvoelen, niet geforceerd.” Nanda vult aan dat ze de studenten ook niet onder druk zet. “Voor studenten is een stage al intensief, alles is nieuw. Probeer het gewoon eens uit zeg ik altijd en kijk hoe het voelt. Ik geloof ook niet in standaardzinnen uit je hoofd leren.”

Wereld te winnen

Nanda zit in de klankbordgroep voor de richtlijn Consultvoering en maakt zich daarin hard voor het opnemen van de terugvraagmethode in het onderwijs. “Als alle opleidingen Farmacie aandacht aan dit onderwerp gaan besteden is dat heel mooi. Nu is het nog vrijblijvend. Ik denk dat bijvoorbeeld veel artsen al meer bekend zijn met terugvragen. Voor apothekers is het nog vaak nieuwe materie. Er is bij ons dus nog een wereld te winnen.”

Carlijn en Mayon willen na hun opleiding nog gebruik van de terugvraagmethode blijven maken. Mayon: “Het is heel nuttig dat ik het belang van terugvragen nu zie. Ik ben blij dat er tijdens mijn studie aandacht voor was.”

Carlijn aan het einde van het gesprek met een lach: “Kun je mij vertellen welke positieve ervaring ik heb gehad met de terugvraagmethode?”

1. Hou het bij jezelf. Begin bijvoorbeeld met: Ik ben student en vind het fijn om te weten of ik het duidelijk heb uitgelegd. Kunt u vertellen hoe vaak u de inhaler per dag gebruikt?
2. Wees niet te streng voor jezelf. Probeer het gewoon eens uit en kijk hoe het bevalt.
3. Deel je ervaringen met andere studenten en leer van elkaar.
4. Besef dat mensen in een apotheek heel veel nieuwe informatie te horen krijgen.