De lokale coalitie Kansrijke Start Leeuwarden heeft samen met de projectgroep Shkorey een cultuur sensitieve game en groepszorg ontwikkeld voor Eritrese nieuwkomers. Het biedt ondersteuning en informatie over relaties, seksualiteit, zwangerschap, bevalling en opvoeding. De game is in co-creatie met Eritrese jongeren ontwikkeld. Lokale sleutelpersonen uit de Eritrese gemeenschap maken dit project tot een groot succes.

In Leeuwarden is de gemeenschap van ongeveer vierhonderd jonge Eritrese nieuwkomers relatief hoog. Er is sprake van een hoog aantal zwangere tieners en abortussen. Ook gebrekkige sociale (familie)netwerken, taalachterstand, religie en geldgebrek spelen een grote rol in de vaak complexe problematiek.

‘Het ontbreekt aan noodzakelijke basiskennis over het functioneren van eigen lichaam, seksualiteit en zwangerschap. Maar ook de Nederlandse zorgsystemen sluiten niet aan bij deze doelgroep’, zegt Geertje Postma, projectleider Shkorey.

Cultuur sensitieve game

Shkorey is gebaseerd op het Ghanese project My Jorley waarbij Geertje betrokken is geweest. ‘We hebben dit doorontwikkeld tot de cultuur sensitieve game Shkorey dat ‘schatje’ betekent in het Tigrinya, de moedertaal van de meerderheid van Eritrese nieuwkomers in Nederland.’ Op verschillende manieren krijgen gebruikers informatie over onderwerpen als het menselijk lichaam, veilig vrijen, preconceptie, zwangerschap en het opvoeden van jonge kinderen. Ook worden zij op laagdrempelige wijze geleid naar lokale zorg- en dienstverleners.

‘Seksualiteit is een onderwerp binnen de opvoeding waar geen of weinig aandacht aan gegeven wordt. In Eritrea hebben de meeste mensen geen internet en kennen ze geen leescultuur. Informatie en verhalen worden mondeling overgedragen. Het groepsbelang staat boven het eigen belang in Eritrea’, legt Saron Araya, projectleider Shkorey, uit.

Voor professionals ondersteunend

Shkorey is ook voor professionals ondersteunend en informerend. ‘Vanuit professionals is weinig kennis over deze groep nieuwkomers. Er werd vanuit gegaan dat tiener- en jonge zwangerschappen onbedoeld waren, maar dat is niet altijd het geval. De komst van een kind geeft een gevoel van zingeving, structuur en volwassenheid en is daarom meer dan welkom. Maar de gevolgen voor hun leven worden niet altijd overzien en zijn in die zin wel onbedoeld’, zegt Geertje. De game en de bijbehorende handleidingen ondersteunen professionals meer cultuur sensitieve zorg en ondersteuning te bieden aan Eritrese nieuwkomers.

Pilot groepszorg

Naast de game is er de pilot ‘groepszorg voor Eritrese zwangeren en (jonge) ouders’ in samenwerking met o.a. geboortezorg professionals en Humanitas HomeStart. Bij de groepsbijeenkomsten ligt de nadruk op extra zwangerschapsbegeleiding, maar ook op het versterken van het sociaal netwerk en het vergroten van zelfvertrouwen. De bijeenkomsten worden begeleid door een verloskundige en lokale sleutelpersonen. ‘Deze sleutelpersonen in de Eritrese gemeenschap zijn van onschatbare waarde. Zij wonen al langer in Nederland en hebben hier zelf ook kinderen gekregen. Zij maken een vertaalslag op het gebied van cultuur, taal en ervaringsperspectief tussen de verloskundige en deelnemers. Zij verbinden de groep en krijgen jonge vrouwen bij elkaar. Samen zetten zij stappen’, zegt Geertje. Vanuit het project is aandacht voor professionalisering van de sleutelpersonen. Dit gebeurt o.a. door training, maandelijkse intervisie en het aansluiten bij (netwerk)bijeenkomsten en organisaties in Leeuwarden, zoals de lokale coalitie Kansrijke Start en Humanitas.

Coproductie

Marit de Jong, beleidsadviseur gemeente Leeuwarden, benadrukt het belang van Shkorey voor de lokale coalitie Kansrijke Start gemeente Leeuwarden. ‘Het heeft de samenwerking op gang gebracht met de Eritrese gemeenschap. Het is ontzettend mooi als uit zo’n samenwerking een mooi product zoals Shkorey ontstaat dat voor en door de mensen is gemaakt om wie het gaat. De coalitie Kansrijke Start Leeuwarden is door dit project echt gaan leven.’

Uitrollen

Geertje, Marit en Saron zien graag dat het project uitgerold wordt door heel Nederland en dat een aangepaste versie van Shkorey ook goed bruikbaar kan zijn voor andere doelgroepen en thematiek. Geertje: ‘We kunnen met Shkorey in een vloeiende beweging door naar Arabische sprekende doelgroepen. Maar eerst moeten we ontdekken waaraan behoefte is.’

Tips

• Start zo’n project niet vanuit de gemeente, maar zoek mensen die er al mee bezig zijn. Welke mensen en organisaties in de gemeente werken al met en voor deze groep nieuwkomers?

• Leer de mensen kennen om wie het gaat. Laat je eigen doelstellingen, processen en deadlines los en ga een open contact aan. Zo krijg je sneller zicht op wat er werkelijk speelt en op de oplossingen die mensen zelf aandragen.

• Laat de vooroordelen los die je van de doelgroep hebt. Sta open voor hun cultuur, behoeften en ideeën.

• Maak de activiteiten laagdrempelig. Vermijd formele bijeenkomsten.

• Een project als Shkorey heeft alleen kans van slagen als het vertrouwen en betrokkenheid heeft van een grote partij, zoals de gemeente.

Contact

Projectleider Shkorey Geertje Postma
info@shkorey.nl of telefoonnummer 06-43709248