Roken veroorzaakt een groot deel van de ziektelast in Nederland. Mensen met een laag inkomen in armere wijken roken bijna twee keer zo vaak als hun landgenoten met een hoog inkomen in meer welvarende buurten. De negatieve gevolgen van roken treffen daardoor vooral mensen in een kwetsbare sociaal economische positie. Om gezondheidsverschillen te verkleinen, is het belangrijk om een van de belangrijkste oorzaken van die gezondheidskloof aan te pakken: roken.

Op 31 mei is het Wereld Anti Tabaksdag, een initiatief van de World Health Organization (WHO) om aandacht te vragen voor de negatieve effecten van roken op de gezondheid. Want elk jaar overlijden er wereldwijd meer dan 8 miljoen mensen aan de gevolgen van roken. In Nederland veroorzaakt roken bijna 10% van de ziektelast in Nederland. Dat is meer dan overgewicht (3,7%), te weinig beweging (2,3%) en alcoholgebruik (1,5%) bij elkaar. Rokers hebben over het algemeen een slechtere gezondheid dan niet-rokers en roken is een belangrijke risicofactor voor allerlei soorten kanker.

Gezondheidskloof door roken

Mensen met een laag inkomen in armere wijken roken bijna twee keer zo vaak als hun landgenoten met een hoog inkomen in meer welvarende buurten. Uit recent gepubliceerd onderzoek van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) blijkt dan ook dat veel vormen van kanker die veroorzaakt kunnen worden door roken vaker worden aangetroffen bij de laagste inkomens. Longkanker is er daar één van. Roken is daarmee een belangrijke oorzaak van de huidige gezondheidskloof. In de praktijk blijkt bovendien dat de stoppen-met-roken zorg de groep met een lagere sociaal economische positie niet goed bereikt.

Succesvolle integrale wijkaanpak

De GGD’en werken in een project van Pharos en GGD GHOR Nederland in 38 wijken succesvol aan de domeinoverstijgende wijkaanpak ‘Rookvrij leven voor iedereen’, waarin aandacht is voor de persoonlijke leefsituatie van inwoners. Het is belangrijk hierbij de mensen die roken zelf te betrekken, met hen het gesprek te voeren over roken, welzijn en gezondheid en van daaruit samen (co-creatie) een stoppen-met-roken-aanpak te bedenken. Deze samenwerking met de mensen om wie het gaat en een brede blik op gezondheid zijn belangrijke succesfactoren voor het verkleinen van gezondheidsverschillen. GGD GHOR Nederland en Pharos roepen op om deze aanpak breder te omarmen, zowel op meer plekken in het land als op meer leefstijlthema’s.