Iedereen in Nederland moet een gelijke kans hebben op een zo gezond mogelijk leven. “Daarom moet de ‘bestaanszekerheid’ worden gegarandeerd. Een stabiel en voldoende besteedbaar inkomen en de mogelijkheid tot gezond eten, onderwijs en veilig werken en wonen.”

Dit staat in de open brief aan het kabinet van artsenfederatie KNMG en ruim zeventig andere organisaties, waaronder Pharos. De brief wordt aangeboden aan minister Schouten van Armoedebeleid en staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid.

Bestaanszekerheid is een belangrijke sleutel tot de oplossing

Het is dweilen met de kraan open, vinden de ondertekenaars. Veel artsen hebben nu het gevoel dat ze vooral aan symptoombestrijding doen. Ze schrijven slaappillen voor aan mensen die wakker liggen omdat hun baan op de tocht staat. Een kind met astma veroorzaakt door een schimmelig huis, krijgt een puffer.

Armoede maakt ziek

Armoede heeft een schadelijk effect op de gezondheid van mensen. Mensen kunnen de boodschappen en de energierekening niet meer betalen en gaan uit angst voor een hoge rekening niet meer naar een dokter of tandarts. Ook besteden mensen minder geld uit aan gezond eten en krijgen ze te maken met langdurige stress, wat ingrijpende gevolgen heeft voor hun gezondheid. 

Sociaaleconomische gezondheidsverschillen

De ondertekenaars pleiten voor onmiddellijke actie. Mannen met een laag inkomen leven ± 8,2 jaar korter. Bij vrouwen is dat ± 6,7 jaar. Ook leven ze gemiddeld 15 jaar in minder goed ervaren gezondheid. De gezondheidsverschillen tussen mensen nemen niet af, maar juist toe. Dat is onaanvaardbaar.

Gelijke kansen op een gezond leven: 4 actiepunten

Iedereen in Nederland verdient een kans op een zo gezond mogelijk leven, ongeacht in welke stad of wijk je wordt geboren, naar welke school je bent gegaan of wat je inkomen is. De ondertekenaars roepen minister Schouten van Armoedebeleid en staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid op om:

1. In te zetten op structurele verbetering van de bestaanszekerheid van mensen en het recht hierop wettelijk te borgen. We hebben het dan over een stabiel en voldoende besteedbaar inkomen en de mogelijkheden tot gezond eten, onderwijs, gezond en veilig wonen en werken.
2. Beleid te ontwikkelen met ervaringsdeskundigen. We moeten niet oordelen over de keuzes die mensen maken vanuit armoede, maar de vraag stellen waarom ze die keuze maken. Kijk lokaal wat er nodig is en ga gezamenlijk aan de slag in de wijk. Hiermee brengen we ook de menselijke maat terug en het zo nodige vertrouwen in de overheid.
3. Mee te werken aan de structurele verbetering van de gezondheid van de burger en dit te borgen. Daarvoor moeten lange termijn gezondheidsdoelen wettelijk worden verankerd zodat de urgentie om deze doelen te bereiken breed wordt gevoeld en opgevolgd.
4. Toezicht op naleving van deze doelen departement-onafhankelijk in te richten. Er zijn langdurige (dit gaat over decennia) en integrale oplossingen nodig, waarbij de kans op een gezond leven wordt verankerd in beleid op ieder niveau. De gezondheidsproblematiek kan niet geïsoleerd aangepakt worden. Om te voorkomen dat mensen ziek worden, is het van belang dat de gezondheid van de burger uitgangspunt is bij elk beleid: Health in all policies. Er moet een beoordeling worden gemaakt over wat de impact op de gezondheid van de burger is, ongeacht door welk departement of decentrale overheid het beleid wordt gemaakt.

Ondertekenaars

René Héman,                   Voorzitter artsenfederatie KNMG, mede namens: