Onderzoek moet stresszorg in de wijk verbeteren: ‘Het leven is moeilijk hier’
“Ik ben actief in mijn wijk en weet dat stress een groot probleem is. Het leven is moeilijk hier”, zegt Karim (46) uit Kanaleneiland in Utrecht. Hij deed mee aan het onderzoek ‘Wijk (z)onder stress’, naar hoe de zorg voor mensen met chronische stress binnen hun woonwijk beter kan.
“Ik ben al jaren bezig met de woningbouwvereniging om het onderhoud van mijn flat te regelen”, vertelt Karim, die vrijwilliger is in zijn wijk. “De scholen lopen leeg, jongeren kunnen geen stageplekken vinden en ga zo maar door. Ik heb verschillende chronische ziekten. Dit komt zeker ook door stress. Het is voor mij en mijn achterban heel belangrijk dat er aandacht voor dit onderwerp komt.”
Het actiegerichte onderzoek ‘Wijk (z)onder stress’ van huisarts Feia Hemke loopt in de wijken Kanaleneiland en Zuilen in Utrecht en Vollenhove in Zeist. Onderliggende sociale problemen worden aangepakt en deelnemers maken gebruik van stressverminderende behandelingen.
Panel met bewoners
Tot maart 2024 gaat Feia met buurtbewoners, sociale wijkteams, huisartsen, praktijkondersteuners GGZ en de gemeente in kernteams aan de slag. Ze kijken samen naar knelpunten en oplossingen in de samenwerking tussen het medische en sociale domein. Ook bestaande behandelingen worden waar nodig aangepast aan de doelgroep. Een panel met onder andere bewoners is nauw betrokken bij het onderzoek. Zij delen hun ervaringen en denken mee over onderzoeks- en trainingsmaterialen.
Sevim (47) uit de Utrechtse wijk Overvecht zit in het ervaringspanel: “Ik weet zelf hoe het is om stress te hebben. Vanuit Steunpunt GGZ begeleid ik een groep Turkse vrouwen in mijn wijk. De taal niet goed spreken, financiële problemen en zorgen om kinderen met bijvoorbeeld autisme zie ik als de grootste stressveroorzakers in de groep. Vanuit mijn ervaring zet ik thema’s op de agenda in het panel. Slecht slapen vind ik bijvoorbeeld een belangrijk onderwerp.”
Taboes doorbreken
Ook Majid (40) is één van de ervaringsdeskundigen die meedenkt. Hij woonde vroeger in Kanaleneiland en is van Marokkaanse komaf. “Ik zie dat er binnen onze gemeenschap veel taboes zijn en die wil ik doorbreken. Praten over depressie, schulden of ziekte doe je niet bij ons en dat veroorzaakt veel stress. Een oplossing zie ik niet direct, maar je moet ergens beginnen.”
“Ik geloof dat je iedere doelgroep anders moet benaderen”, zegt hij. “Zo gaan mannen liever samen iets doen dan in een kring zitten praten. En onderwijs speelt ook een belangrijke rol. Waarom leren jongeren niet bij Maatschappijleer hoe je met stress omgaat en bij wie je terecht kunt als je vastloopt? Zeker bij kinderen in achterstandswijken is dat cruciaal.”
Chronische stress
Chronische stress, angst en depressie komen vaker voor bij mensen met een lage sociaaleconomische status (21%) dan bij anderen (9%). Dit hangt vaak samen met onderliggende sociale problemen zoals armoede, schulden of werkloosheid. Omdat chronische stress het vermogen vermindert om die problemen op te lossen komen mensen vaak in een negatieve vicieuze cirkel terecht.