Als zorgprofessional heb je soms het gevoel dat je patiënt niet altijd je adviezen opvolgt, het moeilijk vindt om zelf regie te nemen. De therapietrouw is laag, of je patiënt neemt zijn medicijnen niet goed in. Wellicht is je boodschap niet altijd even begrijpelijk. De terugvraagmethode is een manier om te weten of je boodschap goed is overgekomen. We hebben een handige poster en kaart voor op je bureau die je eraan herinnert om de terugvraagmethode vaker toe te passen. Ze zijn gratis te bestellen en te downloaden in onze kennisbank.

Terugvraagmethode in de praktijk

Veel zorgverleners kennen de terugvraagmethode en zijn overtuigd van het nut, maar in de praktijk blijkt het toch lastig om deze gesprekstechniek bij patiënten toe te passen. Terwijl het een betrouwbare manier is om te checken of je boodschap duidelijk is overgekomen bij je patiënt. Het is goed om elke patiënt te vragen in eigen woorden te vertellen wat jullie zojuist hebben besproken. Bij patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden is het extra belangrijk om begrijpelijk te communiceren. Terugvragen biedt je informatie om de boodschap zo nodig anders te formuleren of aan te vullen. Het is hierbij belangrijk om de vraag bij jezelf te houden. Geef je patiënt niet het gevoel dat je hem of haar controleert. Bij patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden is begrijpelijke communicatie extra belangrijk.

Tips om je communicatie eenvoudig te houden:
1: Beperk je informatie
2: Vermijd jargon
3: Wees concreet

Een voorbeeld van een terugvraag:
“Ik wil weten of ik het goed heb uitgelegd. Wilt u mij vertellen wat ik gezegd heb?”

Trainen met de terugvraagmethode

De Pharostraining ‘Effectief communiceren met laaggeletterden‘ is uitgebreid met de terugvraagmethode. “Uiteraard was dit al een belangrijk onderdeel van onze trainingen. Met elkaar oefenen met de methode vermindert handelingsverlegenheid bij professionals, en leert dat het uiteindelijk tijd én betere zorg oplevert. De poster en kaart is voor de deelnemers een extra reminder om de terugvraagmethode in de dagelijkse praktijk toe te passen”, zegt Marian Moons, coördinator training en scholing van Pharos.

Onderzoek Beter omgaan met beperkte gezondheidsvaardigheden

In opdracht van ZonMw voerden Nivel en Amsterdam UMC onderzoek uit naar omgaan met beperkte gezondheidsvaardigheden in de curatieve zorg. Het onderzoeksrapport biedt kennis, methoden en tools om beter om te gaan met beperkte gezondheidsvaardigheden in de curatieve zorg. Uit het onderzoek blijkt ook dat 99 procent van de zorgverleners die de terugvraagmethode gebruikt, de methode aanbeveelt.

Pharos heeft praktische hulpmiddelen ontwikkeld, met als resultaat meer aandacht voor de terugvraagmethode in de training ‘Effectief communiceren met laaggeletterden‘, en een handige poster en een kaart voor op tafel in de behandelkamer. De poster en kaart zijn bedoeld als praktische ondersteuning en herinnering voor de zorgverlener om de terugvraagmethode (vaker) toe te passen.

De Alliantie Gezondheidsvaardigheden

Wist u dat eén op de drie Nederlanders beperkte gezondheidsvaardigheden heeft? Het is van belang dat organisaties gezondheidsvaardig zijn en zo de communicatie en daarmee de zorg kunnen verbeteren. Pharos is coördinator van de Alliantie Gezondheidsvaardigheden. Meer dan 80 organisaties, waaronder Nivel en Amsterdam UMC, zetten zich als partner in – samen met alle leden – om beschikbare kennis te delen. Kijk voor meer informatie, tips en direct toepasbare materialen én om partner van de alliantie te worden op de website: www.gezondheidsvaardigheden.nl.