Bijna 20% van de mensen in Nederland boven de 12 jaar heeft moeite met apps, computers en internet. En 1 op de 4 mensen heeft moeite om informatie over gezondheid en zorg te vinden, te begrijpen en toe te passen. Dat ligt niet aan hen. Veel informatie en digitale zorgtools zijn (te) ingewikkeld. Wat is er nodig om digitale zorg te maken waar echt iedereen wat aan heeft? Wij vragen het aan de ontwikkelaars zelf in een serie interviews. Deze keer met Robert Keus, mede-oprichter van DigitaalToegankelijk.nl en Brthrs Agency. “Niet alleen de opbouw van een app of website is belangrijk. Ook de inhoud moet toegankelijk zijn voor iedereen.”

Toegankelijkheid van de inhoud

Robert Keus zet zich in voor een digitale wereld die voor iedereen toegankelijk is. Hij noemt twee soorten toegankelijkheid: de toegankelijkheid vanuit wetgeving en de toegankelijkheid vanuit de gebruiker. (Semi-)overheden moeten voldoen aan de normen van de WCAG2.1AA. Dat zijn richtlijnen die aangeven hoe je websites of digitale tools maakt voor mensen met een beperking. “Is je app of website ook echt toegankelijk als je je aan die normen houdt? Niet per se.” Robert: “De richtlijnen gaan vooral over de opbouw van een webpagina of app, maar niet over de inhoud. Terwijl dat laatste enorm belangrijk is.”

Toetsen met de doelgroep is de sleutel

Stel dat je app aan alle normen voldoet, maar vol moeilijke teksten staat. Dan is je app nog steeds niet toegankelijk voor alle doelgroepen. “Kijk dus goed voor wie je de app maakt”, zegt Robert. “En test de app met deze mensen. De sleutel naar toegankelijkheid is toetsen met de doelgroep.” Toch gebeurt dat nog weinig, aldus Robert. “Bureaus – wij ook – gebruiken meestal testgroepen. Maar mensen met beperkingen zitten vaak niet in die testpanels. Bovendien vallen onder beperkingen niet alleen slechthorend, slechtziend of fysiek beperkt, maar ook beperkt digitaal vaardig en laaggeletterdheid. Deze groep komt er in de richtlijnen bekaaid vanaf.”

Keuzes maken

Omdat ook het budget een struikelblok kan zijn, raadt Robert aan om keuzes te maken. “Hoe toegankelijker je het wilt, hoe duurder het is. Het kost meer als een app zowel liggend als staand moet kunnen werken op een smartphone. Of om via spraak tekst in te kunnen voeren.” Hij raadt aan om toegankelijkheid vanaf het begin zoveel mogelijk mee te nemen en toe te werken naar een volledig digitaal toegankelijk product. “Als je goed begint, is het makkelijker om later die extra stap te zetten.” Zelf ontwikkelde Robert de Stopcoach-app, een app die mensen helpt te stoppen met roken. “De app is gericht op laaggeletterden en mensen met minder digitale vaardigheden. Daarom hebben we ons heel erg op de inhoud gericht, met gemakkelijke teksten.”

Duidelijke en simpele illustraties

Samen met Pharos testte Brthrs de Stopcoach-app uitgebreid met de doelgroep. Zo ontdekte Robert dat ook het ontwerp een grote rol in toegankelijkheid speelt. “Onze designers gingen creatief aan de slag met de illustraties voor de app. Eén van die illustraties moest een coachingsessie tussen twee mensen voorstellen. De eerste versie van de illustratie was best abstract, de figuren hadden bijvoorbeeld geen gezicht. Wij vonden het een goede weergave, maar de doelgroep vond de illustratie heel negatief. Ze vertrouwden de figuren niet. Samen hebben we gekozen voor veel duidelijkere en simpelere plaatjes. Zonder onnodige opsmuk.”

Bewustwording van organisaties

Robert besluit met een tip voor opdrachtgevers. “Wij geloven heel erg dat het begint met bewustwording van organisaties. Mensen moeten begrijpen wat toegankelijkheid is.” Zijn doel is een duurzaam toegankelijkheidsbeleid binnen elke organisatie. “Maar dat is moeilijk. Net als bij elk ander verandertraject is er weerstand. Vrijwel iedereen in een organisatie heeft wel iets met toegankelijkheid te maken: beleidsmakers, webredacteuren, communicatieadviseurs, ICT’ers. Er moet draagvlak zijn. Zodat een organisatie de juiste keuzes kan maken voor de eigen doelgroep.”