“Nu ik COPD heb, zegt mijn huisarts dat ik echt niet meer moet roken. Maar niemand zegt: kan ik u daarbij helpen? Ik kan het niet alleen en wil dat iemand mij helpt,” vertelde een 70-jarige vrouw voordat ze meedeed aan de pilot met De Stopcoach-app. Een eenvoudige en begrijpelijke app die rekening houdt met de leefwereld van lager opgeleiden. De app wordt altijd aangeboden in combinatie met persoonlijke begeleiding. Vijf gemeenten werkten mee aan de pilot met De Stopcoach-app die deze maand werd afgerond.

Persoonsgerichte ondersteuning

26,2% van de mensen met een lage opleiding rookt, en dit aantal daalt nauwelijks. Uit onderzoek blijkt dat deze groep rokers veel drempels ervaren om te stoppen. Er is vaak sprake van onderliggende problemen, zoals armoede, werkloosheid, schulden, eenzaamheid of stress. Stoppen met roken heeft dan meestal niet de hoogste prioriteit. En ook de omgeving speelt een belangrijke rol, roken is vaak de norm en dat maakt stoppen nog moeilijker.

Persoonsgerichte ondersteuning bij stoppen met roken is daarom juist voor deze groep essentieel. Het is één van de belangrijkste interventies om ziektelast bij lager opgeleiden te verminderen.

De Stopcoach-app

In het huidige aanbod aan stoppen met roken interventies ontbrak een laagdrempelige interventie, die ook voor laagopgeleide rokers effectief is. Alleen de Stopadvisor, een door University College London ontwikkelde webbased interventie, was voor laagopgeleiden bewezen effectief.

Wij sloegen daarom met het Leids Universitair Medisch Centrum en Trimbos instituut de handen in één en ontwikkelden samen een interventie voor gebruik in Nederland. De basis van deze interventie is De Stopcoach-app, een app die voor iedereen begrijpelijk en toegankelijk is. Dus ook voor lager opgeleiden en mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. De Stopcoach-app werd mede ontwikkeld door Brthrs en samen met de gebruikersgroepen. De Noaber Foundation financierde de app evenals de pilot in vijf gemeenten.

Ervaringen uit de pilot

De procesevaluatie beschrijft de ervaringen van zowel begeleiders als deelnemende rokers met de app in combinatie met de persoonlijke begeleiding. Hieruit blijkt bijvoorbeeld dat aandacht voor de achterliggende problemen bij rokers in de praktijk nog niet vanzelfsprekend is. Bij de stoppen-met-rokenbegeleiding verdient integraal werken daarom meer aandacht.

Een goede intake en een persoonsgerichte aanpak lijkt cruciaal voor het geven van de juiste begeleiding. En om rokers succesvol te kunnen begeleiden, is het moment waarop ze ‘instappen’ van belang. “Het is belangrijk ze op het ‘juiste moment’ te treffen, namelijk wanneer ze gemotiveerd zijn om te stoppen en daar passende begeleiding bij zoeken”, zegt één van de begeleiders.

Langer gebruik van virtuele coach

Over het gebruikersgemak van de app waren zowel rokers als zorgprofessionals tevreden. De app biedt de stoppers informatie, tips, en dagelijkse berichtjes. Bijvoorbeeld over hoeveel sigaretten de gebruiker niet gerookt heeft en over hoeveel geld daarmee bespaard is. Dit werd positief gewaardeerd evenals de virtuele coach die de app biedt. “Je doet het niet alleen, je doet het samen met je coach. Ook al is het een virtueel iemand, je hebt toch een coach die iedere dag een berichtje stuurt en zegt: goh, je bent goed bezig,” vertelt een deelnemer.

Bijna alle deelnemers waren positief over de app, zouden deze aanraden aan anderen of deze in de toekomst bij een volgende poging nogmaals willen gebruiken. Wel vinden de meeste gebruikers dat de periode waarin de app nieuwe berichten stuurt wat langer mag duren. Deze is nu acht weken, maar mag van de meesten wel een aantal maanden duren.

Vervolgonderzoek

Een vervolgstap is dat de input van de rokers, professionals en de projectleiders uit de vijf gemeenten wordt gebruikt om de app te verbeteren. Na deze verbeteringsslag kan de app worden onderzocht op effectiviteit.

Onder voorbehoud van financiering zal dit effectiviteitsonderzoek worden uitgevoerd in een samenwerking tussen de projectgroep van De Stopcoach, het Hart Long Centrum van het LUMC en Sinefuma, een aanbieder van stoppen-met-rokencoaching. Naar verwachting gaat dit onderzoek in september 2020 van start.