Ondersteuning en hulp bij kinderarmoede

• Er zijn verschillende landelijke toeslagen voor mensen met een laag inkomen. Denk aan huurtoeslag, zorgtoeslag, kindgebondenbudget etc. Er zijn ook lokale (wettelijke) regelingen zoals algemene bijstand, energietoeslagen, kwijtschelding gemeentelijke belastingen, schuldhulpverlening, voedselbanken, speelgoedbank of babypakketten.
• Er zijn meerdere landelijke fondsen die voorzieningen voor kinderen financieel mogelijk maken en acute nood in het gezin opvangen. In de handreiking Omgaan met armoede in de jeugdgezondheidstaat in de bijlage op pagina 69 een overzicht van landelijke fondsen. Bij de meesten kunnen professionals voorzieningen aanvragen, zoals het Jeugdfonds Sport & Cultuur, Stichting Jarige Job en de Stichting Urgente Noden (SUN) bureau.

Zicht op ondersteuning en hulp voor gezinnen lokaal

Daarnaast is er vanuit het lokaal armoedebeleid vaak al veel ondersteuning en hulp voor (aanstaande) ouders en hun kinderen. Denk aan stadspassen, collectieve aanvullende ziektekostenverzekering of kindpakketten.

• Ga met de coalitie na welke ondersteuning en hulp er in jullie gemeente is op het gebied van armoede en schulden. Zorg ervoor dat professionals deze leren kennen en weten hoe zij (aanstaande)ouders kunnen verwijzen.
• Mogelijk is er één partner die het beste overzicht heeft van alle mogelijkheden op het gebied van armoede en schulden. Kunnen (zorg)professionals bij signalen van armoede en schulden daar contact mee opnemen?
• Maatschappelijk werkers, consulenten geldzaken/zorgen en het buurt- of wijkteam kennen vaak de lokale hulp en ondersteuning. Werk samen met hen en benut hun expertise en netwerk.
• Werk met elkaar aan een vindbaar, duidelijk en actueel overzicht van lokale ondersteuning en hulp. Enkele voorbeelden uit coalities:
  • De coalitie Kansrijke Start in Aalsmeer/Amstelveen maakte met elkaar een boekje met een overzicht van de ondersteuning en hulp voor (aanstaande) ouders die minder te besteden hebben. Het boekje is voor ouders, maar is ook verspreid onder professionals zoals de huisartsen, JGZ en verloskundigen. Zij gebruiken het tijdens hun gesprekken met (aanstaande) ouders.
  • Een informatiekaart met telefoonnummers zoals in Apeldoorn. De coalitie in Nijmegen heeft een vergelijkbare kaart opgesteld onder de naam  ‘Routekaart geldzorgen’. Daarop staat praktische informatie over het signaleren en bespreken van geldzorgen en telefoonnummers om ouders toe te leiden naar hulp en ondersteuning.
  • In Arnhem is een toolbox gemaakt voor partners die inwoners spreken met geldzorgen. De toolbox bevat onder andere een routekaart en uitleg voor partners over het aanbod in de gemeente.
  • Utrecht maakte de wegwijzer voor gezinnen met weinig geld. Een handig boekje voor professionals en gezinnen met een overzicht van hulp en informele zorg in de stad voor gezinnen met geldzorgen.
  • Er bestaan vaak ook al overzichten met aanbod rond armoede en schulden in je gemeente zoals Geef armoede een gezicht uit Utrecht, de wegwijzer 024 uit Nijmegen of ‘De kleine beurs’ in Limburg. Mogelijk moeten deze nog worden aangevuld met ondersteuning en hulp voor de doelgroepen van Kansrijke Start.
• Zorg naast een overzicht op papier ook voor live ontmoeting tussen partners. Enkele voorbeelden uit coalities:
  • Organiseer een netbijeenkomst of ‘kennislunch’. Tijdens zo’n bijeenkomst kunnen partners elkaar leren kennen en uitwisselen over de belangrijkste lokale (formele- en informele) hulp en ondersteuning op het gebied van geldzorgen, armoede en schulden. Partners die deze ondersteuning of hulp bieden, kunnen hun werk toelichten.
  • Organiseer werkbezoeken bij verschillende professionele en vrijwilligersorganisaties die ondersteuning en hulp bieden tijdens de eerste 1000 dagen.
• Werkt jullie gemeente samen met Geldfit? Via een online test, chat of telefoonnummer, krijgen mensen inzicht in hun financiële situatie. Na de test worden mensen verwezen naar de financiële hulporganisaties in hun gemeente. Denk bijvoorbeeld aan energiecoaches, vrijwilligersinitiatieven en schuldhulpverlening. Dit vult Geldfit aan met het landelijke aanbod. Kun je (aanstaande) ouders hierop wijzen of hen helpen met invullen?

Toegang van ondersteuning bij armoede verbeteren

• Zorg bij (aanstaande) ouders voor de bekendheid en toegankelijkheid van regelingen en ondersteuning. Enkele mogelijkheden:
  • Publiceer over de voorzieningen in lokale kranten, weekbladen en in (school)nieuwsbrieven.
  • Houd rekening met het taalniveau van de mensen die je wilt bereiken. Zorg voor begrijpelijke communicatie over regelingen en ondersteuning, in gesprekken, in schriftelijke communicatie en op websites.
    • Kijk of je kunt aansluiten bij lopende programma’s als Digitale Inclusie, Direct Duidelijk(heldere overheidscommunicatie) of Taal voor het leven (bijvoorbeeld lesmethode Voor ’t zelfde geld: basisvaardigheden verbeteren en leren administratie op orde te krijgen).
    • Test informatie met de eindgebruikers en deel ervaringen van ouders die wel gebruikmaken van de gemeentelijke voorzieningen. Lees hier meer over rekening houden met taalniveau.

• • Informeer (aanstaande) ouders die een uitkering aanvragen over de voorzieningen voor kinderen.
  • Neem zoveel mogelijk drempels weg. Denk aan voorwaarden waaraan moet worden voldaan of ingewikkelde routes en procedures om aan te vragen.
  • Zorg ervoor dat ouders op weg geholpen worden en waar nodig extra ondersteund kunnen worden, zoals bij het invullen van formulieren of het aanvragen van regelingen en ondersteuning. In veel gemeenten is er een formulierenbrigade, hulp bij thuisadministratie of zijn er ‘maatjes’ op het gebied van schulden en financiën. Nodig hen uit bij je gesprek met (aanstaande) ouders. Help ouders met het vinden van de juiste informatie en kom er later nog eens op terug en vraag of het gelukt is.