Infosheet

Kansrijke Start

& Veiligheid

Voor een Kansrijke Start is het belangrijk dat kinderen opgroeien in een veilige en liefdevolle thuissituatie. Een onveilige thuissituatie, bijvoorbeeld door  huiselijk geweld en kindermishandeling, is een van de risicofactoren die niet alleen op jonge leeftijd, maar levenslang een negatieve invloed kan hebben. Leg daarom in de Kansrijke Start aanpak een verbinding  met het thema Veiligheid, in het bijzonder met huiselijk geweld en kindermishandeling.

Ieder jaar zijn 200.000 volwassenen en 119.000 kinderen slachtoffer van huiselijk geweld of kindermishandeling. De kans op onveilig opgroeien wordt vergroot in een omgeving waar problemen zich stapelen: waar financiële- of relationele problemen zijn, waar sprake is van licht verstandelijke beperking (LVB) problematiek, criminaliteit, geestelijke gezondheids- of verslavingsproblematiek en waar traumatische gebeurtenissen plaatsvinden. Onveilig opgroeien kan leiden tot problemen in de hechting en in de ontwikkeling van een kind, bijvoorbeeld psychisch en/of op het gebied van relaties en zelfvertrouwen.

Veiligheid en Kansrijke Start koppelen

Aanknopingspunten en mogelijkheden

  • Zoek, zeker als de problematiek in de wijk of gemeente hier aanleiding toe geeft, contact met partners uit het veiligheidsdomein en andere domeinen en betrek hen bij de aanpak en de samenwerking. Denk aan partners van Veilig Thuis, Jeugdbescherming, Raad voor de Kinderbescherming, de Jeugdgezondheidszorg, gezinscoaches en wijkteams, jongerenwerk, scholen, huisvesting, politie, Werk en Inkomen/schulddienstverlening, GGZ en verslavingszorg. Leer elkaar en elkaars werk beter kennen.
  • Bespreek binnen de coalitie wat er mogelijk is in de gemeente aan ondersteuning voor kinderen en ouders in onveilige situaties, en wie je daarvoor kunt inschakelen. Belangrijk daarbij is dat er niet alleen gedacht wordt aan hulp aan de ouders, maar ook aan de betrokken kinderen.
  • Maak met elkaar afspraken over het voorkomen, het signaleren en de aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld. Een minimale basis is het hanteren van de meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling en ook een doorgaande lijn in de samenwerking tussen verloskundige, kraamzorg, JGZ en het sociaal domein.
  • Bespreek wat partners nodig hebben om hun zorgen rondom veiligheid te bespreken en om te kunnen signaleren. Zijn zij voldoende toegerust of is daar meer voor nodig?
  • Leer van elkaar met casuïstiek. Wellicht is er ook ruimte om elkaar wanneer nodig om advies te vragen? Veilig Thuis bijvoorbeeld, biedt altijd de mogelijkheid voor consultatie, ook anoniem. Zorg dat dit bij de coalitiepartners bekend is. Samen leren kan ook in een gezamenlijke training, bijvoorbeeld over gespreksvaardigheden en stress-sensitief werken.
  • Agendeer en geef informatie over specifieke thema’s als ‘het shaken baby syndroom’ en ‘meisjesbesnijdenis’.

Sluit aan bij wat er is

  • Veilig Thuis is partner in meerdere coalities Kansrijke Start. Elke regio heeft een eigen Veilig Thuisorganisatie. Deze geeft advies en biedt ondersteuning bij huishoudelijk geweld en (kinder-)mishandeling, aan zowel slachtoffers, plegers, omstanders en professionals. Veilig Thuis doorbreekt onveilige situaties en zorgt voor afstemming tussen samenwerkingspartners. In veel gemeenten zijn al samenwerkingsafspraken gemaakt tussen bijvoorbeeld Veilig Thuis, het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) en wijkteams. In het kader van Kansrijke Start worden vanuit Veilig Thuis soms extra maatregelen ingezet, zoals de ‘kindcheck’  in Rotterdam (Stevige Start).
  • Veilige Start is een preventieve aanpak op vrijwillige basis die is bedoeld om (het ongeboren) kind en moeder bij risicovolle zwangerschappen samen een zo goed mogelijke start te geven. Deelname duurt maximaal negen maanden. Veilige Start werkt samen met het gezin, mensen uit het netwerk en verschillende professionals.
  • Met het nationaal meerjarenprogramma ‘Geweld Hoort Nergens Thuis’, willen de ministeries VWS en Justitie en Veiligheid (JenV) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten huiselijk geweld en kindermishandeling terugdringen, de schade ervan beperken en de vicieuze cirkel van geweld doorbreken. Daarbij is een betere samenwerking tussen professionals uit verschillende domeinen een sleutel. Het programma faciliteert professionals en gemeenten met onder andere de inzet van 28 regionale projectleiders. Deze werken onder andere aan het versterken van de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling via de (lokale) wijkteams.

Interventies veiligheid

Er zijn verschillende interventies die gericht zijn op het voorkomen van (ernstige) opvoedproblematiek, waaronder kindermishandeling, die in gemeenten uitgevoerd (kunnen) worden. Voorbeelden zijn de programma’s Stevig Ouderschap en Voorzorg. Stevig ouderschap geeft gezinnen met een minder gemakkelijke start een steuntje in de rug. Voorzorg richt zich op (jonge) vrouwen die zwanger zijn van hun eerste kind en te maken hebben met een opeenstapeling van problemen.

Nog vragen?

Heb je na het lezen van dit document nog vragen over het bouwen en versterken van lokale coalities Kansrijke Start? Neem dan gerust per mail contact op met de Pharos adviseurs via Kansrijkestart@pharos.nl.

Gezamenlijk werken we aan tijdige en passende ondersteuning voor (aanstaande) zwangeren en jonge ouders in een kwetsbare situatie en een kansrijke start voor meer kinderen.

Naar boven