‘Binnen de coalitie weten we elkaar te vinden, maar hoe is dat bij de achterban en wat hebben zij daarvoor nodig?’  Aan het woord is Monique Lier, projectleider Kansrijke start Eindhoven. “In Eindhoven hebben we van het verbeteren van de samenwerking een speerpunt gemaakt”, vertelt ze gedreven. “Samenwerken gaat verder dan de coalitie, ook met de achterban wil je dat doen. Alle verloskundigen, kraamverzorgenden, wijkprofessionals, medewerkers jeugdgezondheidszorg en andere betrokkenen bij de zorg en ondersteuning voor kwetsbare gezinnen in Eindhoven moeten elkaar weten te vinden.”

Onderdelen vragenlijst  

Het plan en de opzet voor de vragenlijst ontstond uit een brainstorm met collega’s, onder wie twee medewerkers van de afdeling onderzoek van de GGD Brabant-Zuidoost. “Het idee is om na een jaar opnieuw de vragen te stellen, zodat we inzicht hebben in de ontwikkeling van de samenwerking in brede zin tussen professionals van diverse partners zodat we daarop kunnen sturen.”

In overleg met de managers van de partnerorganisaties werd de online vragenlijst via een contactpersoon breed bij ieders achterban uitgezet. Professionals konden de vragenlijst anoniem invullen. De vragenlijst bestond uit grofweg drie delen: zicht op samenwerking en de tevredenheid daarover, samenwerkingsafspraken (onder andere rollen, taken, kennisdeling, deskundigheidsbevordering) en bekendheid met het lokale aanbod Kansrijke Start.  Uiteindelijk hebben 134 professionals de vragenlijst ingevuld. De onderzoekers verwerkten alle data visueel aantrekkelijk in een samenvatting met infographics op twee A4’tjes.

Verbeterpunten voor de samenwerking

“Met die 134 respondenten zijn we tevreden”, blikt de Eindhovense projectleider Kansrijke start terug. “Niet alle professionals waren even goed vertegenwoordigd. Wel is vanuit de grootste beroepsgroepen in Eindhoven input gekomen.” Onderzoeker Lisa van den Brekel deelt enkele uitkomsten: “Professionals die samenwerken zijn daar tevreden over, ook al ervaren ze er soms weinig tijd en ruimte voor.”

Verbetering zit nog in de samenwerking tussen professionals uit het medisch en sociaal domein die nu nog niet met elkaar samenwerken, maar ook tussen de geboortezorgpartners onderling. Dat laatste noemt Monique opvallend: “Professionals zijn daar niet tevreden over, terwijl er wel samenwerkingsafspraken zijn.” Lisa vult aan: “Ook al wordt samenwerken verwacht, dan wil dat nog niet zeggen dat dat ook lukt of goed gaat. Een analyse per beroepsgroep maakte die verschillen duidelijk.”

Lisa deelt nog enkele uitkomsten: “Het overgrote deel van de professionals geeft aan het aanbod Kansrijke start niet goed te kennen, er is duidelijk behoefte aan een beter overzicht. Voorstellen daarvoor variëren van een digitaal document, een website tot een fysieke bijeenkomst waar het ‘aanbod’ elkaar kan ontmoeten.” Ook op andere onderdelen uit de vragenlijst konden professionals verbetersuggesties aangeven en of zij wilden meedenken met het vervolg.

Resultaten omzetten in acties

De resultaten van de vragenlijst zijn direct verwerkt en met de coalitie besproken. “Het is nu actueel, dus wilden we de uitkomsten zo snel mogelijk delen”, legt Lisa uit. Ook is van tevoren nagedacht over de communicatie en terugkoppeling met infographics. Monique: “De coalitie herkende de uitkomsten, zag vooral de wil tot samenwerken en vatte de resultaten op als een uitnodiging om die te verbeteren. Vervolgens hebben we als coalitie drie verbeterpunten geformuleerd. Een werkgroep gaat daarop acties uitzetten en neemt de suggesties uit het onderzoek mee.”

“Elkaar en elkaars aanbod leren kennen is een eerste verbeterpunt”, licht Monique toe, “bijvoorbeeld via een breed opgezette informatiemarkt of door een collega uit te nodigen bij een teamoverleg voor een kijkje in elkaars keuken. Ten tweede het verbeteren van de samenwerking in de dagelijkse praktijk. Bijvoorbeeld door case-overleg of een lunchbijeenkomst over hoe we aan elkaar overdragen. En als derde punt een sociale kaart ontwikkelen specifiek gericht op het aanbod voor de eerste duizend dagen. Er is al veel in Eindhoven, laten we dat samenbrengen en inzichtelijk maken.”

Vervolg en verwachtingen

De resultaten en verbeterpunten zijn inmiddels teruggekoppeld aan de managers van de partnerorganisaties. Aan hen om hun achterban verder te informeren. “Daarnaast maken we nog een nieuwsbrief voor iedereen”, vult Monique aan. Ook de beleidsmedewerkers van de gemeente zijn als opdrachtgever op de hoogte gebracht. “Ze waren gecharmeerd van het ophalen van deze informatie bij de achterban. Daar moeten ze het doen, samenwerken, dus goed om hen te betrekken bij de acties die je daarop wilt uitzetten.” Zelf gaat ze nog contact opnemen met enkele professionals, die hun contactgegevens achterlieten, om door te praten over hun ideeën om de samenwerking te verbeteren.

“Als je hier tijd in steekt, dan levert dat straks tijd en betere zorg op”, is Moniques overtuiging en verwachting van wat investeren in samenwerken oplevert. Zowel Lisa als Monique kijken met voldoening terug op hun samenwerking aan de vragenlijst. Lachend: “Ook intern weten we elkaar nu beter te vinden.”

Tips op basis van ervaringen

• Kijk of je samen kunt werken met een onderzoeksafdeling van de GGD, gemeente of andere organisatie. Betrek ook communicatie experts.
• Overleg met managers hoe professionals in hun achterban het beste te bereiken zijn.
• Online en anoniem beantwoorden van vragen is laagdrempelig en vriendelijk.
• Een open vraag naar suggesties en met achterlaten van contactgegevens biedt de optie om in een gesprek antwoorden uit te diepen.
• Reserveer budget voor het monitoren van de samenwerking en (brede) communicatie over de resultaten.

Meer informatie of contact met de lokale coalitie in Eindhoven via Monique Lier.

Ga naar de infosheet Kansrijke Start & Monitoring en Evaluatie