Praktijkvoorbeeld Kansrijke Start

Een zorgpad helpt bij een gezonde start in Smallingerland

Verloskundigen en andere geboortezorgprofessionals zien regelmatig risico’s en problemen bij zwangere vrouwen. Problemen die zij niet kunnen oplossen, maar andere (zorg) professionals zoals schuldhulpverleners, medewerkers sociale wijkteam etc. wel. Hoe zorg je dat zwangere vrouwen worden doorverwezen naar de juiste hulp? In Smallingerland ontwikkelden het Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV) Drachten, de gemeente en (zorg) professionals een zorgpad.

Een zorgpad maak je samen

De gemeente Smallingerland zet zich al ruim 10 jaar in voor een gezonde start van haar inwoners. Dat doen ze samen met Carins, verloskundigen, kraamzorg en jeugdgezondheidszorg. De VSV Drachten werkte al samen met de gemeente. Daardoor wist zij de gemeente te vinden toen die aan de slag ging met een zorgpad voor kwetsbare zwangeren.

Voor de ontwikkeling van het zorgpad zette het VSV samen met ROS Friesland een projectteam op. In dit projectteam zitten;

De gemeente Smallingerland;
Carins;
Verloskundigen uit de eerste en tweede lijn;
Gynaecologen;
Kraamzorg;
de JGZ.

Samen dachten ze na over de invulling van het zorgpad. Wat hebben zorgprofessionals nodig om problemen en risico’s te kunnen signaleren bij zwangere vrouwen? En wat doen zij daar dan mee? Allerlei vragen kwamen voorbij.

Met dit zorgpad kunnen zorgprofessionals in Smallingerland aan de slag. Zo zorgen zij dat zwangere vrouwen op tijd de hulp ontvangen die ze nodig hebben.

Het zorgpad bouwen

Goede zorg begint bij het opmerken van problemen en risico’s. Dat moet dan wel bij iedereen in Smallingerland op dezelfde manier gebeuren. Daarom start de verloskundige het zorgpad met het afnemen van de AlphaNL vragenlijst. Dit is een gevalideerde vragenlijst om risico’s bij zwangeren te signaleren. Op basis van de uitkomst bespreekt de verloskundige met de zwangere of het goed is haar eventueel door te verwijzen naar extra hulp.

Als de vrouw het daarmee eens is, verwijst de verloskundige haar door naar de JGZ Friesland. Hulpvragen die daar binnenkomen worden opgepakt door iemand van de JGZ en iemand van het gebiedsteam. Zo wordt iedereen gezien door twee mensen – het 4-ogenprincipe. Op basis van de vraag wordt bepaald wie het beste op huisbezoek kan gaan. Diegene kan dan samen met de ouders bekijken welke ondersteuning zij nodig hebben, en wat bij hen past.

Resultaten

De zorgprofessionals gebruiken het zorgpad nog maar net. Het is dus nog afwachten hoe het werkt in de praktijk. Het projectteam zal dit in ieder geval het eerste jaar volgen. De gemeente bekijkt nu nog mogelijkheden voor extra financiering om de implementatie te monitoren en de resultaten te onderzoeken. Tot zover is het zorgpad een mooie concrete uitkomst van de jarenlange samenwerking tussen de gemeente, Carins en de geboortezorgketen.

TipsIn Smallingerland leidde een projectleider van ROS Friesland het projectteam Dat is een aanrader; hierdoor verliep het proces om tot het zorgpad te komen goed.
Organiseer bijeenkomsten en trainingen, zodat professionals weten hoe ze met het zorgpad aan de slag kunnen gaan.
Doorloop het zorgpad met een realistische casus. Op deze manier weet iedereen hoe het in de praktijk werkt, en wat hun rol is.
Investeer als gemeente in de samenwerking met verloskundigen en het CJG. In Smallingerland organiseren ze 3 keer per jaar een lunchbijeenkomst. Hierdoor weten de partners elkaar te vinden. Het zorgpad is een concreet resultaat van deze samenwerking.
Het is soms lastig om met ouders het gesprek aan te gaan over mogelijke ondersteuning. Doe het toch; het kan problemen oplossen en zelfs voorkomen.
Pak ook minder grote problemen aan. Hulpvragen en problemen hoeven niet groot te zijn.

Anke de Vries is senior beleidsmedewerker bij de gemeente Smallingerland. Heb je meer vragen over het project? Dan kun je haar een mail sturen.

Hier vind je meer informatie over het project ‘Vroegsignalering Zwangeren Smallingerland’ waar we in dit voorbeeld over schrijven.

Gemeente Smallingerland I – Een zorgpad helpt bij een gezonde start in Smallingerland

Gemeente Den Haag – Haagse kansrijke start: meer kinderen met een goede start

Gemeente Groningen – Een kansrijke start voor alle Groningse kinderen

Gemeente Schiedam – Schiedam gaat voor een gezonde start!

Gemeente Heerlen – Jonge Ouders Project in Heerlen

Gemeente Tilburg – Inwoners vormen de sociale agenda in Tilburg

Gemeente Nijmegen – Gezonde start in Nijmegen

Gemeente Smallingerland II – Zorgpad Smallingerland: van papier naar praktijk

Gemeente Utrecht – Utrecht in gesprek over een kansrijke start

Gemeente Doesburg – Meer zicht op kwetsbare zwangeren in Doesburg