In Zuidwest-Brabant is de zorg voor zwangeren al zeker twaalf jaar goed georganiseerd, door Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV) Qocon. Via de coalitie Kansrijke Start werkt de gemeente Roosendaal nu twee jaar samen met Qocon. Er wordt verbinding gezocht met zoveel mogelijk professionals in het medische en sociale domein. De Brabantse uitdrukking ‘Ons kent ons’ is leidend.

Het VSV van Zuidwest-Brabant begon twaalf jaar geleden als een van de eerste VSV’s in Nederland een werkgroep Kwetsbare Zwangeren. Er werd een coördinator kwetsbare zwangerenzorg aangesteld als aanspreekpunt. Deze kan bij aanmelding van een kwetsbare zwangere snel nagaan welke zorg er al is en wat een vrouw nodig heeft.

Aansluiten bij wat er was

Verloskundige Marlies Bartels, bestuurslid van VSV Qocon, nam enkele jaren geleden contact op met de gemeente Roosendaal: “Ik wilde samenwerken, dus ik vroeg om een afspraak met de wethouder.” Die kreeg ze, al duurde het even voordat daar iets concreets uitkwam. Met de start van de coalitie Kansrijke Start, eerst in Bergen op Zoom en vervolgens ook in Roosendaal, ontstond de verbinding. Toen projectleider Anita Verwijmeren twee jaar geleden aantrad bij de regiegroep Kansrijke Start Roosendaal, kon zij aansluiten bij wat zij beschrijft als ‘een heel goed georganiseerd netwerk voor zwangerenzorg’.

Gemeentegrenzen

Het feit dat een VSV regionaal werkt en een gemeente nu eenmaal gemeentegrenzen heeft, maakt het werk soms lastig. Het werkveld van Qocon loopt van Tholen in Zeeland tot Etten-Leur en Halderberge. Elke gemeente maakt eigen keuzes op het gebied van zorg en ondersteuning, terwijl een verloskundige niet naar postcodes kijkt. De ene zwangere blijkt in haar gemeente veel meer hulp te kunnen krijgen dan de andere in een andere gemeente. Dankzij de samenwerking met Kansrijke Start is er – gelukkig – soms toch nog extra budget te vinden.

Speerpunten

Samen met gemeente Bergen op Zoom organiseerde Anita in oktober 2020 een online bijeenkomst met zoveel mogelijk betrokkenen, met name uit het sociale domein. Daar werden acht speerpunten gekozen, waaronder het GGD-programma ‘Nu Niet Zwanger’. Marlies is daar blij mee: “Het valt natuurlijk net buiten het werkveld van verloskundigen, maar vanuit de VSV werken we ook hieraan graag mee.”

Van elkaar weten

Anita ziet het effect van de samenwerking met het VSV: “Iedereen weet elkaar nu beter te vinden, waardoor we kwetsbare zwangeren sneller kunnen signaleren en sneller passende zorg kunnen bieden.” Het aantal kwetsbare zwangeren in Zuidwest-Brabant neemt toe. “Vorige week nog hebben we met elkaar geschat dat het percentage inmiddels op 2 tot 2,5% ligt,” vertelt Marlies. Vanuit de samenwerking kan die groep beter ondersteund worden.

Marlies benadrukt: “’Ons kent ons’ is de sleutel. Als je weet van elkaar win je veel. Niet alleen weten we nu welke hulp we kunnen regelen, maar we kunnen ook met elkaar delen hoe we kunnen zorgen voor zorg en ondersteuning.”

Wensen

Het werk is nog niet gedaan. Marlies en Anita willen dat alle partijen elkaar nog beter leren kennen. Om dat te bereiken, liet Anita onlangs de ene organisatie een presentatie houden voor een andere. Dat leverde wederzijds nieuwe inzichten op. En er zijn meer wensen voor de nabije toekomst: ze zouden de regiegroep graag uitbreiden met huisartsen, zorgverzekeraars en gynaecologen; Anita wil in contact komen met ervaringsdeskundigen, ook omdat ze liever mét dan over mensen spreekt; en Marlies en Anita zijn benieuwd naar de lokale prestatie-indicatoren die voor Kansrijke Start worden ontwikkeld. “Die zouden we ook graag voor ons werkgebied willen bijhouden, om goed te zien wat de effecten van onze inzet zijn.”

Tips

• Zorg dat je elkaar kent. Praat met elkaar.
• Ga aan de slag, wacht geen initiatieven van anderen af.
• Het veld moet zelf kunnen bepalen wat belangrijk is. Alleen zo heb je draagvlak voor je inspanningen.
• Wil je beginnen met het maken van verbinding? Bel de gemeente, vraag om een afspraak met de wethouder. Of andersom, als je bij de gemeente werkt: bel een VSV en ga met elkaar om tafel zitten.
• Laat de ene organisatie een korte presentatie voor de andere organisatie geven, organiseer een mini-workshop of een mini-interview. Ook al kennen organisaties elkaar al globaal, het levert veel op als ze uitgebreid van elkaar horen wat ze doen.
• Plan regelmatig overleg in, ook op de lange termijn, anders zakt de verbinding weer weg.
• Blijf investeren in samenwerking. Weet dat waardevolle samenwerkingspartners weer kunnen vertrekken. Zorg daarom dat de uitwisseling niet van individuele personen afhangt.

Lees voor meer informatie en tips voor samenwerking de infosheet Kansrijke Start & Samenwerken met geboortezorgpartners.

Contactpersonen

Anita Verwijmeren is beleidsmedewerker Sociaal Domein bij de gemeente Roosendaal en projectleider Kansrijke Start. Wil je meer weten over Kansrijke Start, de zorg voor kwetsbare zwangeren in Roosendaal of de acht hoofdthema’s waar de Roosendaalse coalitie aan werkt? Neem dan contact met haar op.

Marlies Bartels is verloskundige en bestuurslid van VSV Qocon, het netwerk voor geboortezorg in Zuidwest-Brabant. Wil je van gedachten wisselen over de juiste zorg voor kwetsbare zwangeren, neem dan contact met haar op.