Haagse aanpak tot nu toe

De perinatale sterftecijfers waren rond 2012 in Den Haag opvallend hoger dan in de andere grote Nederlandse steden. Deze hoge cijfers waren een belangrijke aanleiding voor verschillende professionals om elkaar op te zoeken. Binnen de Haagse Aanpak Perinatale Gezondheid werken sinds 2012 gynaecologen, verloskundigen, kraamorganisaties, jeugdgezondheidszorg en GGD Haaglanden samen. Waar de perinatale sterfte in 2009 tot 2013 8,2 per 1000 baby’s was, daalde deze in 2014 tot 2018 naar 6,6 per 1000.

Impact Haagse aanpak tot nu toe:

• De verschillende beroepsgroepen maken werkafspraken met oog voor sociaal-maatschappelijke elementen;
• Er worden wetenschappelijk onderbouwde signaleringsinstrumenten gebruikt;
• Professionals in de geboortezorg (vooral de verloskundigen) signaleren eerder kwetsbare zwangere vrouwen en brengen hen in contact met Centrum Jeugd en Gezin(CJG) en jeugdgezondheidszorg (JGZ);
• De JGZ biedt, als dat nodig is, opvoedondersteuning net na de geboorte door de inzet van Stevig Ouderschap en Moeders informeren Moeders.

Haagse Kansrijke Start: de samenwerking verbreden

Door de positieve ervaring van de HAPG, besloten de betrokken partijen in 2019 hun samenwerking te verbreden en de aanpak verder te ontwikkelen. Hieruit ontstond het actieprogramma Haagse Kansrijke Start (HKS).

De ambitie van HKS is dat alle kinderen die in Den Haag worden geboren (jaarlijks ongeveer 6500), gezond ter wereld komen en de meest optimale start krijgen. Ze moeten zich zo gezond en veilig mogelijk kunnen ontwikkelen. Naast de succesvolle acties die al liepen vanuit de HAPG, richt de Haagse Kansrijke Start zich op pre-conceptiezorg, betere en eerdere signalering, effectieve doorverwijzing en opvoedondersteuning.

Het actieprogramma wordt ondersteund door onderzoeken van meerdere landelijke en Haagse onderzoeksinstellingen. Welzijnsorganisatie Xtra en het Leids Universitair Medisch Centrum onderzoeken bijvoorbeeld hoe op lokaal niveau de verbinding van het medische en sociale domein verbeterd kan worden om zo de ondersteuning voor kwetsbare (toekomstige) ouders te versterken. Studenten van de Haagse Hogeschool gaan in gesprek met ouders van kinderen tot 2 jaar om meer te leren over hun behoefte aan opvoedondersteuning.

Verbinding tussen medisch en sociaal domein

De rode draad door de Haagse Kansrijke Start is het versterken van de verbinding tussen het medisch en sociaal domein. Dit betekent onder andere dat in 2021 de bestaande samenwerking een bredere coalitie wordt van partners die in contact staan met de kwetsbare (potentiële) ouder. Belangrijk is de uitbreiding met sociaal-maatschappelijke organisaties gericht op opvoeding en problematiek vanwege een lichtverstandelijke beperking (LVB), huisvesting, financiën, geweld en verslaving en huisartsen.  Het doel is om een sterk en betrokken netwerk rondom de kwetsbare ouder te vormen. Eind 2020 is tijdens een tweedaagse summit in Den Haag met de betrokken partijen besproken hoe dit netwerk eruit moet zien op zowel wijk- als gemeenteniveau.

Enkele resultaten van de uitgebreide samenwerking tot nu toe

• Meer verloskundigen en kraamorganisaties kennen de paden naar de Jeugd en Maatschappelijke Ondersteuning (JMO). De weg naar de meest passende zorg voor hun cliënten is makkelijker gevonden.
• Er wordt beter afgestemd met andere lokale programma’s en afdelingen die zich richten op de levenslijn en een positieve gezondheid. Voorbeelden zijn Haagse Aanpak Gezond Gewicht, Aanpak Huiselijk Geweld en het Centrum Seksuele Gezondheid.
• Het daklozenloket is een LEAN project gestart voor kwetsbare zwangere vrouwen zonder eigen woning. Deze vrouwen logeren vaak in hun eigen netwerk, bijvoorbeeld bij vrienden en familie. Het LEAN project moet voorkomen dat het netwerk overbelast raakt en de zwangere alsnog dakloos wordt.

GGD & gemeente als kartrekkers

De kartrekkers van de Haagse Kansrijke start zijn de programmamanager van de GGD en de beleidsadviseur van de gemeente. De eerste zorgt voor de uitvoering van het programma en betrekt de verschillende partners. De tweede zorgt dat HKS op bestuurlijk, beleidsmatig en operationeel niveau op de agenda staat. Binnen de gemeentelijke dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn en bij de dienst Jeugd en Maatschappelijke Ondersteuning. Ook is er een samenwerking met de casemanager van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om multiproblematiek binnen gezinnen in een kwetsbare situatie in het oog te houden.

Door het enthousiasme en inzet van de beleidsadviseur en projectleiders HKS die binnen JMO zit, is het programma verankerd binnen de gemeente.