Infosheet
Gezondheid van vluchtelingenkinderen
De meeste vluchtelingenkinderen en jongeren komen met hun ouders naar Nederland. Van de asielzoekers die nog in de opvangcentra verblijven, is meestal eenderde minderjarig. Met de meeste kinderen van asielzoekers en statushouders gaat het goed. Dit is met name het geval als sprake is van een stabiele woon- en schoolsituatie, en als het gezin een toekomstperspectief heeft. Het bevorderen van de gezondheid van deze vluchtelingenkinderen vraagt een brede aanpak, net als bij andere kinderen. Het gaat niet alleen om preventie en tijdige signalering van gezondheidsproblemen, maar ook om goede opvang op school, een stabiele gezinssituatie, vrijetijdsbesteding en financiële middelen om mee te kunnen doen.
Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV)
Onder de asielzoekers die in opvangcentra verblijven bevinden zich ook jongeren die zonder hun ouders naar Nederland zijn gekomen. Zij worden alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s) genoemd. Amv’s staan onder voogdij van de organisatie Nidos en worden opgevangen in een pleeggezin of op een opvanglocatie (procesopvanglocatie, kinderwoongroep, kleine wooneenheid of amv-campus).
Begeleiding vluchtelingenkinderen
Goede begeleiding is van groot belang voor minderjarige vluchtelingen die zonder ouders of familie in Nederland een nieuw leven opbouwen. AMV’s zijn jong en veerkrachtig. Veel jongeren hebben bij aankomst hoge verwachtingen van hun toekomst. Succes hebben draagt bij aan de eer en het welzijn van de familie. Als die verwachtingen in Nederland niet uitkomen, leidt dat tot extra stress. Bij een goede en succesvolle begeleiding werken professionals en betrokken vrijwilligers met elkaar samen. Zorg ervoor dat jongeren een dagelijkse ritme hebben, een doel en richting in het leven en contact met leeftijdgenoten. Zij kunnen dat niet alleen en ze hoeven dat niet alleen te doen.
Magazine over succesvolle begeleiding van Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen.
Met tips, handvatten en AMV’s die vertellen over hun ervaringen.
Sociaal emotionele ontwikkeling op school
De ontwikkeling en gezondheid van vluchtelingenkinderen en jongeren beïnvloedt schoolprestaties en gedrag. Omgekeerd beïnvloeden succes op school, een veilig en plezierig schoolklimaat het welzijn en de gezondheid van de jeugd. Omdat leerkrachten en docenten hun leerlingen dag in dag uit zien, merken zij veel gezondheidsproblemen en ontwikkelingsachterstanden op. Scholen bereiden kinderen voor op de samenleving. Daarom besteden scholen veel aandacht aan gezondheid.
Handreiking Vluchtelingenkinderen in de klas
Praktische informatie en tips voor de begeleiding van vluchtelingenkinderen in het (reguliere) basisonderwijs:
Handreiking Vluchtelingenkinderen in de klas.
Wereldreizigers
Niet alleen vluchtelingenkinderen, migrantenkinderen en andere nieuwkomers zijn wereldreizigers. Ook leerkrachten ‘reizen mee’ met leerlingen die nog maar kort in Nederland zijn. Zij zijn ook wereldreizigers. Wereldreizigers is een basisschoolmethode Sociaal-Emotionele Ontwikkeling voor kinderen die nieuw in Nederland zijn:
Wereldreizigers – docentenmap.
Wereldreizigers – leerlingenmap.
Mentormethode ‘Welkom op school’
Welkom op School is volledig aangepast aan nieuwe groepen leerlingen. Er zijn zes nieuwe lessen over relaties en seksualiteit. Andere nieuwe lessen gaan over kinderrechten en discriminatie. De methode biedt ook uitgebreide achtergrondinformatie, bijvoorbeeld over hoe vluchtelingenleerlingen oorlogsgeweld verwerken. Een nieuwe groep leerlingen op de isk’s vormen leerlingen die met hun ouders uit Midden- en Oost-Europa naar Nederland komen. Aan hen is ook een hoofdstuk gewijd. Ook het bijbehorende leerlingenboek is volledig aangepast:
Welkom op school – docentenboek.
Welkom op school – leerlingboek.
Interventies en methodieken
Weerbaarheidstrainingen voor kinderen die nieuw in Nederland zijn
Asielzoekerskinderen zijn de eerste jaren na aankomst kwetsbaar voor kindermishandeling. Door weerbaarheidstrainingen leren zij voor zichzelf op te komen en bedreigende situaties het hoofd te bieden. Maar deze trainingen worden nog weinig gegeven aan hen en andere nieuwkomers. Daarom heeft Pharos ‘Weerbaarheidstrainingen voor kinderen die nieuw in Nederland zijn‘ geschreven in 2012. Gebaseerd op praktijkervaringen biedt dit boekje weerbaarheidsdocenten veel achtergrondinformatie en praktische tips. Scholen met nieuwkomers kunnen het gebruiken als zij een training overwegen en als voorbereiding van de uitvoering.
Je wilt je kind niet kwijtraken: opvoedingsondersteuning Somalische ouders
Somalische ouders hebben veel vragen over de opvoeding van hun kinderen in Nederland. Die hebben zij vanaf het moment dat zij in Nederland asiel aanvragen. Verschillende recente onderzoeken benadrukken dat opvoedingsondersteuning voor deze groep erg belangrijk is. Pharos brengt de methode ‘Je wilt je kind niet kwijtraken‘ onder de aandacht via workshops en cursussen. Ook wordt samen met Somalische organisaties nagegaan hoe eigen organisaties betrokken kunnen worden bij de uitvoering.
Smaaklessen: gezonde voeding voor asielszoekerskinderen
Uit onderzoek blijkt dat asielzoekerskinderen in Nederland te vet eten en te weinig vitamines en mineralen binnenkrijgen. Dit heeft nadelige gevolgen voor de ontwikkeling en gezondheid van vluchtelingenkinderen. Kinderen die op jonge leeftijd met ongezond eten beginnen, kunnen daarvan hun leven lang negatieve gezondheidseffecten ondervinden.
Met ‘Smaaklessen’ wil Pharos asielzoekerskinderen en hun ouders op een leuke en aansprekende wijze kennis laten maken met gezonde en betaalbare voeding. En hen stimuleren tot gezonde eetgewoonten. Hiervoor passen we de bestaande interventie ‘Smaaklessen’ aan op de situatie van asielzoekerscentra en -scholen:
Smaaklessen – informatiefolder voor leerkrachten.
Smaakelijk! – kookboek.
Meer informatie
Huisarts-migrant.nl
Website voor huisartsen en andere zorgverleners met vragen over zorg en gezondheid voor migranten, vluchtelingen en patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden:
huisarts-migrant.nl