Gelijke kansen op een gezond leven

Gezondheidsverschillen in Nederland

Heb je een lagere opleiding gedaan, heb je minder geld of ben je naar ons land gevlucht? Dan ga je gemiddeld 5 jaar eerder dood dan iemand met een hogere opleiding of een hoger inkomen. En word je gemiddeld 14 jaar eerder ziek. Je woont bijvoorbeeld vaker in een slecht huis, in een onveilige buurt en je doet vaker zwaar werk. Hierdoor krijg je eerder ernstige ziektes. Zoals diabetes, longziekten, hart- en vaatziekten, overgewicht, stress en depressie. En leef je korter.

Lees meer over de oorzaken van  Sociaaleconomische Gezondheidsverschillen (SEGV).

Missie: terugdringen van grote gezondheidsverschillen

Die gezondheidsverschillen hoeven er niet te zijn. We kunnen er iets aan doen. We behandelen nu iedereen op dezelfde manier. Dat lijkt eerlijk, maar dat is het niet. Want niet iedereen heeft hetzelfde huis, geld, werk en dezelfde mogelijkheden.

Kijk naar Ryan en Kasper. Kasper eet veel verschillende dingen en elke dag groente of fruit. Ryan eet vaak macaroni met knakworstjes en ketchup, of frietjes met kipnuggets en appelmoes. Dat is betaalbaar, lekker en snel klaar. Kasper heeft een eigen kamer waar hij zijn huiswerk maakt en fijn slaapt. Ryan deelt zijn kamer met zijn zusjes. Hij maakt zijn huiswerk aan de eettafel terwijl hij op zijn zusjes past. Hij slaapt slecht, want zijn hoofd zit vol.

Kasper leeft gezond voor een knul van 14. Hoe Ryan eet, leeft en slaapt kan later zorgen voor ziektes. Ziektes die nooit meer helemaal over gaan. Dat ligt niet aan Ryan. Dat ligt aan zijn situatie en die van zijn moeder. Ryan en zijn moeder hebben meer hulp nodig dan Kasper en zijn ouders. En andere hulp.

Hoe voorkomen we dat mensen ziek worden?

We kunnen in Nederland proberen om ziektes te voorkomen. Iemand kan ziek worden van problemen in zijn leven, zoals problemen met school, werk, geld en wonen. Dus als we die problemen oplossen, is de kans kleiner dat iemand ziek wordt.

Denk weer aan Ryan. Als zijn moeder hulp krijgt bij het oplossen van haar schulden, is ze minder arm. Ze verdient dan misschien genoeg geld met één baantje. Dan heeft ze meer tijd en meer geld om gezonder te koken. En vooral: het gezin heeft dan minder zorgen en minder stress. Ryan en zijn zusjes kunnen dan gezonder opgroeien. En Ryans moeder kan gezond ouder worden.

Persoonsgerichte preventie en zorg

Als we willen dat alle mensen dezelfde kansen op een goede gezondheid hebben, moeten we ze verschillend behandelen. Daarom moeten preventie en zorg persoonsgericht zijn, onder andere door ze lokaal aan te bieden. Ook voor mensen met een lage opleiding, laaggeletterden en mensen met een andere culturele achtergrond zoals migranten en vluchtelingen.

Integrale aanpak

Om gezondheidsachterstanden aan te pakken en om persoonsgerichte preventie en zorg te verbeteren, is lokale samenwerking nodig. In deze integrale aanpak van gezondheidsachterstanden moet oog zijn voor dieperliggende oorzaken van problemen, waaronder armoede, schulden, leefomgeving, eenzaamheid, onderwijs of werk.

Hoe zorgen we voor zieke mensen?

We kunnen natuurlijk niet alle ziektes voorkomen. Veel mensen in Nederland zijn al ziek. Of worden ziek. Zij hebben goede zorg nodig. Maar niet iedereen krijgt de juiste zorg. Want ook goede zorg ziet er voor ieder mens anders uit.

Gezondheidsvaardigheden en begrijpelijke zorg

Voor veel mensen is informatie te moeilijk. Eén op de vier mensen kan informatie over ziekte, gezondheid en zorg niet vinden. Of begrijpt deze informatie niet. Zij hebben beperkte gezondheidsvaardigheden. Bijvoorbeeld:

• Ingewikkelde uitleg of lange bijsluiters over hoe vaak je medicijnen moet nemen.
• De wegwijsborden in het ziekenhuis waarbij je moet kiezen voor de ‘cervixpolikliniek’, de ‘neonatale intensivecareunit’ of ‘110a’.
• Moeilijke zinnen en woorden die een dokter gebruikt, zoals ‘De uitslag van het inwendige onderzoek is positief’.

Dit kan grote gevolgen hebben. Patiënten nemen medicijnen verkeerd. Of ze kunnen de weg niet vinden in het ziekenhuis waardoor ze niet naar een afspraak komen. En onderzoeken naar gezondheid en zorg gaan vaak alleen over mensen die informatie en vragen wél begrijpen.

Veel mensen die werken bij de overheid, universiteiten of in de zorg weten dat niet. Of ze weten niet hoe ze dat op kunnen lossen. Pharos doet daar wat aan.

Wat doet Pharos?

Wij weten welke oplossingen er zijn. Oplossingen in de zorg en oplossingen buiten de zorg. Bijvoorbeeld:

• We laten zien aan mensen die werken in de zorg hoe je een begrijpelijke bijsluiter, website of app kan maken.
• We helpen artsen en verpleegkundigen om beter in gesprek te gaan met patiënten, met training of eenvoudig voorlichtingsmateriaal.
• We trainen sleutelpersonen. Dat zijn vluchtelingen die andere vluchtelingen in Nederland helpen. Dan weten zij beter hoe de zorg in Nederland werkt en waar zij terecht kunnen als ze ziek zijn.
• We praten met gemeenten over hoe zij hun inwoners kunnen helpen als die problemen hebben, bijvoorbeeld met geld, hun woning of hun werk.
• We helpen onderzoekers met het maken van begrijpelijke vragen, en met het bereiken van meer verschillende mensen. Zodat zij inclusief onderzoek kunnen doen.

In het kort: het is onze missie om te zorgen dat iedereen die beslissingen neemt, die onderzoek doet of die hulp en zorg geeft, dat doet voor alle mensen in Nederland.

Samenwerken om het verschil te maken

Gezondheidsverschillen aanpakken kunnen wij niet alleen. We moeten samenwerken. Daarom praten we erover met mensen die het verschil kunnen maken. Bijvoorbeeld:

• Mensen die werken bij de overheid en daar regels en wetten bedenken of beslissingen nemen.
• Bestuurders van ziekenhuizen, verzekeraars en andere zorgorganisaties
• Mensen die werken in de zorg, maatschappelijk werkers en vrijwilligers.
• En vooral samenwerken met de mensen om wie het gaat. Mensen die nu soms worden vergeten. Die zich niet goed kunnen redden. Die informatie niet kunnen vinden of begrijpen. Of voor wie bestaande hulp niets oplost. Want iedereen kan zelf het beste vertellen wat er speelt in zijn leven.
• Samenwerken volgens de ROCKET-principes

Met onze uitgebreide kennis en onze jarenlange ervaring in de zorg, hulp en in gemeenten willen we mensen bewustmaken van problemen en van oplossingen. Wij zijn de brug tussen wetenschap en regels en wetten aan de ene kant en maatregelen en oplossingen aan de andere kant.

Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen

Wij geloven in een samenleving waarin iedereen kan meedoen. Waarin iedereen kansen krijgt op een lang en gelukkig leven. Het gaat om het leven van mensen van vlees en bloed. Het is onze kracht om die mensen centraal te stellen:

• Mensen als Ryan en Kasper. Het gouden voetbalduo. Die allebei het recht hebben op een lang en gelukkig leven.
• Ryan die in zijn eigen slaapkamer zijn huiswerk kan maken en zich niet zorgen hoeft te maken om geld.
• De moeder van Ryan die genoeg geld heeft voor gezond eten en verschillende soorten groenten, zodat zij en haar gezin gezonder leven.

Voor hen doen we het. Met hen doen we het. Voor hun leven, voor hun gezondheid en voor hun geluk.