“Ik spreek dagelijks met patiënten die kanker hebben. Dat kan soms erg emotioneel zijn. Ik merk soms dat wat ik zeg of de informatie die ik geef niet altijd goed begrepen wordt, hoe vaak ik het ook probeer.” Nieuwe praatkaarten en een training helpen je om beter in gesprek te gaan met kankerpatiënten.

“Als oncologieverpleegkundige wil ik patiënten zo goed mogelijk begeleiden en coachen tijdens het behandelingstraject en ze helpen met vragen die ze hebben.” Maar oncologieverpleegkundige Sanne merkte in de praktijk dat haar uitleg niet altijd goed overkomt bij patiënten en zij haar soms niet begrijpen.

Kanker en beperkte gezondheidsvaardigheden

Het verhaal van Sanne bleek herkenbaar voor andere oncologieverpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. Informatie over gezondheid en zorg moet duidelijk en toegankelijk zijn. Dat geldt niet alleen voor laaggeletterden, anderstaligen en mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden, maar voor iedereen. Het is belangrijk dat kankerpatiënten hun diagnose begrijpen, en dat ze voldoende geïnformeerd zijn over mogelijke behandelingen.

We hebben in ons bestaande trainingsaanbod Effectief communiceren voor laaggeletterden daarom een training opgenomen speciaal voor verpleegkundigen die patiënten met kanker begeleiden en daarbij gebruik willen maken van eenvoudige voorlichting. Begin dit jaar zijn er drie pilottrainingen geweest die goed werden ontvangen. Daarom kunnen we hem nu ook als open training aanbieden: een in april en een in juni.

Bekijk de training

Praatkaarten over darm-, long-, prostaat- en lymfeklierkanker

Naast de training zijn er praatkaarten over kanker ontwikkeld: eenvoudig voorlichtingsmateriaal dat je als professional kunt gebruiken bij het geven van passende uitleg over kanker. Het taalniveau is aangepast en de uitleg wordt ondersteund met tekeningen. Tot slot is er een instructie voor hoe je de praatkaarten kunt gebruiken in de praktijk.

Er zijn kaarten over darmkanker, longkanker, leukemie en lymfeklierkanker en prostaatkanker, en ze gaan over onderwerpen als een stoma, uitzaaiingen, operaties en de gevolgen van behandelingen. In de training oefen je met het gebruik van deze kaarten.

Bekijk de praatkaarten

Tips voor eenvoudige communicatie

Wil je meteen aan de slag met eenvoudige communicatie? Er zijn een aantal praktische tips die je direct kunt toepassen in je gesprekken met patiënten of cliënten. Lees meer in de uitgebreidere instructie voor gebruik van de praatkaarten.

• Geef niet te veel informatie in één keer, maar doseer en prioriteer.
• Praat rustig en gebruik korte zinnen.
• Vermijd medische terminologie en jargon.
• Gebruik geen abstracte begrippen en beeldspraak.
• Wees duidelijk en concreet; gebruik zo min mogelijk termen als ‘regelmatig’, ‘een beetje’, ‘drie maal daags’, maar sluit in je adviezen aan bij de belevingswereld van de patiënt.
• Stel één vraag tegelijk.
• Check met de ‘terugvraagmethode’: vraag de patiënt om in zijn eigen woorden te herhalen wat u net heeft verteld. Bijvoorbeeld zo: ‘Ik wil weten of ik het goed heb uitgelegd, wilt u mij vertellen wat ik heb gezegd?’

Pilotproject samen met het NFK

Het verzoek voor dit materiaal en een bijbehorende training kwam vanuit de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK): “We hoorden dat verpleegkundigen behoefte hebben aan eenvoudig voorlichtingsmateriaal om patiënten met kanker beter uit te leggen hoe bijvoorbeeld zijn of haar behandeltraject er uit ziet.”

De praatkaarten zijn een initiatief van kankerpatiëntenorganisaties Hematon, Longkanker Nederland, de Stomavereniging, ProstaatKankerStichting i.s.m. de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) en Pharos. De kaarten zijn via onze website te downloaden of op te vragen bij bovengenoemde kankerpatiëntenorganisaties.