“My name is Rose and I am a survivor. I am not a passive victim, but a woman who endured trauma, stood up again, stronger…” Rose heeft meisjesbesnijdenis oftewel vrouwelijke genitale verminking (VGV) overleefd, komt voor zichzelf op en praat erover. Dit is een citaat uit het filmpje waarmee Zero Tolerance Day 2024 op 6 februari in Tilburg begon. “VGV moet meer bespreekbaar worden gemaakt ook in het onderwijs” vervolgt wethouder Marcelle Hendrickx (Gezondheid, Zorg en Cultuur) van de Gemeente Tilburg in haar openingswoord. Zero Tolerance Day is begonnen.

Onderwijs weet gemeente Tilburg te vinden

600.000 meisjes in Europa hebben VGV ondergaan. En naar schatting lopen 180.000 meisjes het risico op VGV. Het is daarom noodzakelijk dat het wordt voorkomen en vroegtijdig wordt gesignaleerd. “Gemeente Tilburg is een voorloper op het onderwerp VGV. Onderwijs weet onze gemeente te vinden.” Marcelle steekt een hand uit. “Laat ons jullie helpen.”

Ook Sylvester Aboikoni manager GGD Hart van Brabant bevestigt dat voor het voorkomen van VGV samenwerken belangrijk is. Hij vertelt dat uit recent onderzoek van GGD Amsterdam is gebleken dat kennis, bewustwording, meer samenwerken en samenwerken met sleutelpersonen nodig zijn om VGV te stoppen. “We moeten ons uiterste best doen om VGV op het netvlies en op de agenda van de beleidsmakers te krijgen. Maar dit moeten we samen doen.” vindt Sylvester.

Power to You(th)

“De overheid verbiedt het, maar de oma’s doen het. Achter de deur. In het geheim.” vertelt Amie Ndong van Share-Net International. Om jongeren te betrekken bij de prevalentie van VGV is door het KIT-project het Power to You(th) programma gestart in Senegal. Hierin werken ze veel met foto’s waarop het verdriet van de meisjes te zien is. Om meer vrouwen zich te laten uitspreken over VGV is er steun nodig voor de meisjes van maatschappelijke organisaties, de overheid en van de religieuze leiders.

Betrek scholen bij preventie vgv

Naana Otoo- Oyortey van FORWARD UK vertelde hoe zij in Engeland scholen betrekken bij de preventie van VGV. “Professionals in het onderwijs zijn de aangewezen personen om bewustzijn van VGV te vergroten en jongeren te helpen in het opbouwen van vaardigheden en vertrouwen om deze praktijk tegen te gaan”, vindt zij. FORWARD organiseerde een sessie met scholieren waarin zij hun verhaal konden vertellen. En op een open en sensitieve manier konden spreken over VGV. Op deze manier hebben zij sinds 2013 meer dan 38000 leerlingen bereikt in de UK.

Panelgesprek

Als afsluiting van het plenaire deel was er een panelgesprek met Caroline Vos (gynaecoloog), Patricia Gruber (theatermaker/dialoogleider Me & Society) en Shadia Abdulghani (IB’er, FSAN Sleutelpersoon en regionale verbinder). Zij spraken over het gesprek voeren over VGV in het onderwijs.

Het meest opvallende dat uit dit gesprek kwam was dat VGV wordt gezien als iets zeldzaams. Caroline adviseert om het onderwerp te bespreken tijdens seksuele voorlichting op scholen. Het panel geeft ook mee om seksuele voorlichting bij de Internationale Schakelklas (ISK) verplicht te maken en tijdens deze voorlichting VGV te bespreken. Zo worden deze leerlingen voorbereid op het leven in Nederland.

De rol van het onderwijs

Na het plenaire deel waren er verschillende workshops met de volgende onderwerpen:

• Seksualiteit bespreekbaar maken over culturen heen
• De rol van sleutelpersonen
• Kijk niet weg op school
• Jeugdgezondheidszorg en preventie meisjesbesnijdenis

In de derde workshop kwam de precieze rol van het onderwijs aan de orde. De vraag: Op welke signalen moet je letten als je werkt in het onderwijs? Werd in deze workshop beantwoord. Gedraagt een meisje zich terug getrokken? Is het meisje andere kleding gaan dragen? Vertelt het over een vakantie in het geboorteland? Bij het laatste signaal moet een leraar extra alert zijn. Het artikel licht dit verder toe.

Het benadrukken van de preventie van VGV blijft nodig. Ook leraren op scholen kunnen hieraan bijdragen door op tijd mogelijke signalen van VGV op te pakken en deze te bespreken met de ouders of de desbetreffende leerling.