De transformatie in de zorg kan leiden tot grotere gezondheidsverschillen, waarschuwt directeur Patricia Heijdenrijk van Pharos – expertisecentrum gezondheidsverschillen. Om dat te voorkomen speelt de brede eerstelijns zorg een cruciale rol. Gemeenten en zorgverzekeraars zouden daar bij het verdelen van de transformatie – en reguliere middelen op moeten inzetten. Bestuurders van gemeenten en verzekeraars kunnen hun medewerkers daarin ondersteunen en stimuleren.

De gemeente kan via de WMO de sociale basis met de ontwikkeling van de eerstelijns zorg verbinden. Dat kan door de ‘samenwerking’ tussen professionals van het sociale domein en het medische domein in te kopen bij zorggroepen, zoals ook de zorgverzekeraar dat doet. “Maar gemeenten hebben nog een middel in handen”, zegt Heijdenrijk. “Ze kunnen subsidies aan welzijnsorganisaties verbinden met de ontwikkeling van de brede eerste lijn en samenwerking met zorggroepen.”

Verzekeraars kunnen op hun beurt een steentje bijdragen door naast investeringen in samenwerking te investeren in de organisatie en kwaliteit van chronische zorgin de regio én in de lokale setting .

Welzijnsorganisaties en GGD hebben volgens Pharos ook een grote rol in het verstevigen van de eerstelijns zorg. Zij moeten de organisatie en samenwerking tussen sociaal, publiek en medisch domein zo inrichten dat er kansengelijkheid op gezondheid voor iedereen ontstaat. Dat kan worden opgebouwd met het geld dat vanuit het IZA en ZonMw beschikbaar is.

Tenslotte moet er voor een brede en sterke eerste lijn een stevige regionale structuur ontstaan, waarin de zorggroepen een belangrijke rol spelen. Zij zitten aan het stuur om gezondheidsverschillen te kunnen verminderen en kansengelijkheid te stimuleren. Daarvoor is nodig dat:

• regioplannen sturen op brede eerste lijn;
• gemeenten zorggroepen subsidiëren ter versterking van de sociale basis en daarbij sturen op kansengelijkheid;
• verzekeraars bij inkoop de zorggroepen ook echt de opdracht geven gezondheidsverschillen te verminderen;
• de zorggroepen bij de verdeling van middelen naar de huisartsenpraktijken sturen op verminderen van verschillen en op kansengelijkheid.